Bosna Hersek'te krizin başlaması için hazırlıklar yıllardır sürüyor. Devlet kurumları, 30 Temmuz 2021'de Dayton Barış Anlaşması'ndan bu yana siyasi bir şok ve en büyük krizi yaşadı. Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Valentin Inzko, Bosna Hersek'te Boşnaklara Karşı Soykırım İnkarı Yasası'nın yanı sıra Uluslararası Mahkemelerde karara bağlanan diğer suçları yürürlüğe koydu. Bosna-Hersek'teki Sırplar yıllarca Srebrenica'daki soykırımı inkar etmeseler, Boşnak kurbanları küçümsemeseler ve Bosna-Hersek'te Sırplar tarafından işlenen suçların ölçeğine meydan okumasalardı bu sorun olmazdı. O tarihten bugüne kadar Bosna Hersek'in devlet kurumlarında ablukalar devam ediyor. Parlamentoda bir oturum için Sırp Cumhuriyeti delegelerine de ihtiyaç var. Oturumlara katılmayı reddetmeleri oturumları gerçekleştirmeyi imkansız hale getirdi. Sırp inatçılığından herkes muzdarip, hatta Sırplar bile…
Bosna-Hersek'teki sürecin ana freni olan Milorad Dodik'in hedeflerine ulaşmak için Rusya'nın tam desteğine sahip olduğu göz önüne alındığında, Sırp Cumhuriyeti çok hızlı bir şekilde "Güney Osetya" haline gelebilir. Milorad Dodik, Bosna Hersek'te uzun süredir krizlere neden oluyor. Böylece 2016 yılında "Sırp Cumhuriyeti Günü" konulu bir referandum düzenledi. Böyle bir hareket anayasaya aykırı, yasadışı ve cezalandırılabilir olmasına rağmen, Başsavcı Gordana Tadiç başkanlığındaki Bosna-Hersek Savcılığı Milorad Dodik'i tutuklamak ve cezalandırmak için hiçbir şey yapmadı. Daha sonra böyle bir referandum çağrısının çok daha büyük bir şeye giriş olduğu gösterilecektir. Milorad Dodik yıllar önce siyasi fikrini Sırp Cumhuriyeti'nin ayrılmasına dayandırmıştı. Her seferinde yaptırımsız ve Uluslararası Topluluktan tepkisiz geçecekti. Amaç, ayrılık fikrini o kadar normalleştirmekti ki, Boşnak nüfusun artık Bosna devletinin bu bölümünde herhangi bir çıkarı kalmamıştı. Bosna Hersek medyası böyle bir politikanın hizmetindedir. Yugoslav devletinde var olan medya karanlığından henüz çıkamadık.
Milorad Dodik'in açıkladığı şey yarın gerçek olacak ve büyük bir felaketin başlangıcı olacak! Sırp temsilcilerin Bosna-Hersek'in devlet kurumlarından çekilmesi, devlet kurumlarının çöküşü anlamına gelecektir. Listede ilk sırada Bosna Hersek İlaç Dairesi yer aldı. Sırp Cumhuriyeti İlaç Dairesi'nin kurulmasına yönelik bir öneri, yarın Sırp Cumhuriyeti Hükümeti'nin masasında olacak. Böyle bir öneri kabul edilirse, BH İlaç Dairesi'nin Sırp Cumhuriyeti topraklarında yetkileri olmayacağı anlamına gelecektir. Yasal olarak bu, Sırp Cumhuriyeti hayali İlaç Dairesi'nin bile tıbbi ekipman ithal edemeyeceği anlamına geliyor. Milorad Dodik'in açıkladığı sonraki adımlar, Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri, ardından Savcılık, Güvenlik Ajansı vb… Bunun tek bir anlamı olacak – Savaş!
Milorad Dodik ve Sırp halkı uzun süredir savaşa hazırlanıyor. Sırp Cumhuriyeti Polisi‘nin silahlandırılmasıyla ilgili bir skandal, "ihtiyaçları" için birkaç bin yarı otomatik ve otomatik silah satın aldıklarında "radar" kapsamına girdi. Geçtiğimiz Salı günü Cumhurbaşkanı Zeljka Cvijanoviç Banja Luka'da "Sırp Cumhuriyeti Pasaportu"nu yayınladı.
Geçtiğimiz Salı günü Bosna-Hersek'teki Sırp muhalefeti Milorad Dodik ve partisine verdiği desteği bıraktı. Ama onları Milorad Dodik'ten ayıran hiçbir şey yok. Birkaç gün önce, Sırbistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, Sırp Cumhuriyeti'nin ortadan kaybolduğunu duyurdu. Bu, her zaman olduğu gibi masumları öldürerek tehlike altındakileri oynayacakları anlamına gelecektir. Ayrıca Bosna Hersek Başsavcısı Gordana Tadiç'inde Çarşamba günü görevden alındığını hatırlamak gerekiyor. Yeni bir eyalet savcısı seçilecek. Dodik veya Coviç'e yakın birinin yeniden seçilmesi durumunda ayrılık plana göre devam edecek.
Onlar silahlanırken uluslararası toplum sessiz. Hiçbir şey ifade etmeyecek "yaptırımlar" ilan ediyorlar. Boşnak muhalefet, bunların hepsinin, dikkati "önemli" meselelerden başka yöne çekmek için bir gösteri olduğunu söylüyor. Boşnak halkının bekası önemli bir konu değilse nedir? Aşağılık duygusundan dolayı Boşnak liberaller, Sırp tarafına "elini uzatmak" için her fırsatı kullanıyor. Aynı zamanda Bosna-Hersek'in bir başka soykırıma karşı savunmasından bahseden olursa, onunla alay ederler ve böylece onu demoralize ederler.
Bakir Izetbegović süreçleri akıllıca yönetiyor, tıpkı babası Aliya Izetbegović'in önderlik ettiği gibi. Bakir'in liderliğindeki Demokratik Hareket Partisi (SDA) , Boşnak halkının çoğunluğunun güvenine sahip. Hiçbir şey tesadüfi değil, Alija'nın ölüm yıl dönümünde tekrar kavga ediyor olmamız bile… Hainler susarken yiğit savaşır.
Milorad Dodik gerçekten Sırp Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ilan ederse, orduları terörist ilan edilecek. Teröristlere merhamet etmeyeceğiz. Ancak bu hareketten daha büyük olan, son yıllarda oldukça İslamofobik hale gelen uluslararası toplumun oluşturduğu tehdittir. Hiç kimse Sırp Cumhuriyeti'nin Avrupa Birliği ülkeleri tarafından tanınmayacağını garanti edemez. Özellikle 1992'den 1995'e kadar görme fırsatı bulduğumuz AB'nin Boşnaklara karşı tutumu nedeniyle.
Boşnakların sınır dışı edilmesi, soykırım, kıyım, işkence ve öldürülmesinden sonra Boşnaklar artık Sırp tanklarının evlerinin yakınına yerleştirilmesine izin vermeyecek. Boşnaklar, Uluslararası Topluluğun Bosna-Hersek'te yeni bir savaşı durdurmasını bir daha asla beklemeyecekler. Gerçekten savaş olursa, dünyanın Boşnakların kendilerini savunacağını bilmesi gerekiyor. Artık kimse sevdiklerinin öldürülmesine seyirci kalmayacak!
İbrahim Delić / Gazeteci
