HUR’un Ukraynalı askeri haber sitesi olan ArmyInform’a yaptığı açıklamaya göre Rusya, bugüne kadar yaklaşık 20 adet T-14 Armata tankı üretti. İstihbarat raporlarına göre bu tank, henüz Rusya’da resmi kabul testlerinden geçmedi ve doğal olarak Rus Silahlı Kuvvetlerinin hizmetine kabul edilmedi. Ayrıca HUR, 2024 yılında Rusya’nın 29 adet ek T-14 “Armata” tankı üretme planlarına rağmen bu hedefe ulaşılamayacağına dair göstergelerin bulunduğunu da öne sürüyor. Özellikle 2023 yılında planlanan 29 adet tankın hiçbiri üretilmedi. Dolayısıyla bu güne kadar cephe hattında net bir şekilde Armata tankı görülmedi.
Sermayesinin yüzde ellisinden fazlası hükümetin denetiminde olan Rusya merkezli savunma ve havacılık kuruluşu olan Rosteh’in İcra Kurulu Başkanı Sergey Çemezov da geçtiğimiz hafta Armata tanklarının Ukrayna’daki savaşta kullanılmadığını doğruladı. Bunun yerine ordunun, daha ekonomik T-90 tanklarını tercih ettiğini belirtti. Çemezov: ‘’Armata tankı işlevselliği açısından mevcut tankları kesinlikle geride bırakıyor ancak tank çok pahalı olduğu için, ordunun onu kullanması pek mümkün değil. Onun yerine T-90 tanklarını satın almak ordu için daha kolay’’ dedi. Ancak Çemezov, T-14 “Armata” takının Rus ordusunun bir parçası olmaya devam ettiğini iddia etti.
T-14 Armata tankı, Rusya – Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana pek çok tartışmalı konuyla gündeme geldi. Özellikle Rus propaganda makinesi, tankın savaşta aktif rol oynadığını ancak Ukraynalıların tanka dair bir bulguya rastlayamadığını öne sürüyordu. Rus devlet medyası ise 2023’ün sonbahar aylarında Armata tanklarını Ukrayna’daki ön cepheden geri çekmeye başladığını duyurdu. Devlet tarafından işletilen TASS haber ajansı, Rus Güney Ordu Grubu bünyesinde çok sayıda Armata tankının savaşa katıldığını, tankların kullanım amacının savaş ortamında performansını görmek olduğunu, gerekli incelemelerden sonra tankların cepheden çekildiğini belirtti.
Armata tankları, geliştirme sürecinde birçok sorunla karşı karşıya kalan, yüksek teknolojiye sahip bir tanktır. Moskova yönetimi, tank ilk ortaya çıktığında 2020 yılına kadar 2.300 tankın üretilmesi emrini verdi. Ancak bu hedef daha sonra 2025 yılına ertelendi.
Uralvagonzavod tesislerinde geliştirilen T-14 Armata tankı, ilk olarak 9 Mayıs 2015 Zafer Bayramı onuruna düzenlenen geçit töreninde gösterildi. Akabinde 2019 yılında ön testlerden geçti. Tankın sahip olduğu bazı özellikler, onu Rus ordusu envanterindeki diğer ana muharebe tanklarından farklı kılıyor.
Örneğin Armata tankları insansız kuleye sahiptir. Personel, tankın gövdesindeki izole edilmiş bir zırh kapsülü içinde bulunuyor ve silah sistemlerini uzaktan kontrol ediyor. Tankın modüler yapısı sayesinde çatışmaların seyrine göre tankın silah ve ekipmanları değiştirilebiliyor. Böylece savaşa tank olarak başlayan bir Armata gövdesi, daha sonra alçak irtifa hava savunma sistemi olarak savaşa devam edebiliyor.
T-14’ün ihraç versiyonu ilk kez Army-2022 forumundaki Rosoboronexport standında gösterildi. Rosoboronexport Genel Müdürü Alexander Mikheev, Armata platformunda T-14’e yaklaşık altı ülkenin ilgi gösterdiğini söyledi.
Armata tankının cephe ve cephe gerisindeki belirsizlikleri devam ederken Rosteh, ordunun yeni bir parti T-90M serisi tankları teslim aldığını duyurdu. Tankların cepheye yönelik transferi, başkanlık seçimleri öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in seçim kampanyasının bir parçası olarak düzenlenen bir etkinlikle aynı zamana denk geldi.
T-90 tanklarının kökeni, T-64, T-72 ve T-80 serisi ana muharebe tanklarının yerine geçecek bir tank geliştirmeyi amaçlayan Sovyet dönemi çalışmalarına dayanıyor. T-72 serisi tankların sahip olduğu avantajlar sebebiyle bu tanklar için uygun görüldü. Ruslar bu tankların Shtora-1 ve Arena savunma sistemlerinin uygulanmasıyla en iyi korunan Rus tankı olduğunu ileri sürdü.
Üretilen T-90A tankları ilk olarak Suriye İç Savaşı’nda ortaya çıktı. Daha sonra Donbass çatışmalarında bir adet T-90A tankı cephede görüldü. Rusya – Ukrayna savaşının başlamasıyla bu tanklar cephedeki yerini aldı. Oryx adlı askeri blog, elde ettiği verilerle en az 100 adet T-90 tankının vurulduğunu belgeledi. Yaklaşık 10 kadar T-90 tankı da Ukrayna ordusunun eline geçti.
T-90’ın ana silahı 2A46M adlı 125 mm yivsiz tank topudur. Bu top, Sprut tanksavar silahının oldukça değiştirilmiş bir versiyonudur ve T-80 serisi tanklarda ana silah olarak kullanılan silahın aynısıdır. Rusya tarafından geliştirilen yeni APFSDS-T sabot mühimmatı ile tankın 2 kilometre ötedeki bir hedefi 1000 milimetre kadar delebildiği iddia ediliyor.
Tankın topu otomatik bir yükleyici tarafından besleniyor. Otomatik yükleyici, atlıkarıncasında 22 adet atışa hazır mermi taşıyabilir ve bir mermiyi 5 ila 8 saniyede yükleyebiliyor. Tankta 1000 beygirlik V-92S2 dizel motoru bulunuyor. Yaklaşık 46.ton ağırlığa sahip olan tankın maksimum hızı saatte 60 kilometre olup 550 kilometre menzile sahiptir.
