ABD’nin Mısır’a yönelik askeri yardımları, özellikle Camp David Anlaşmalarından (1978) bu yana iki ülke arasındaki stratejik ilişkilerin temel taşlarından biri olmuştur. ABD’nin Mısır’a yaptığı askeri yardım, Orta Doğu’daki bölgesel istikrarı sağlama, terörle mücadele ve İsrail ile barışın sürdürülmesi amacıyla şekilleniyor.
Geçen yıl yapılacak yardımın insan haklarına saygı konusunda ilerleme kaydedilmesi koşuluna bağlanmasına rağmen, bu yıl herhangi bir koşul aranmayacağı belirtildi. ABD Dışişleri Bakanlığı gerekçe olarak, son bir yıl içinde Mısır’ın insan haklarının belirli alanlarında ilerleme kaydettiğini söyledi. Ayrıca Gazze’deki savaşta İsrail ile Filistinli Hamas arasında arabuluculuk rolünün de altını çizdi. Bununla birlikte Mısır, Sudan’daki 16 yıllık iç savaşın sonlanması için de arabulucu olarak çalışıyor.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü: “Bu karar, bölgesel barışın ilerlemesi ve Mısır’ın ABD’nin ulusal güvenlik önceliklerine, özellikle de Gazze için ateşkes anlaşmasının sonuçlandırılmasına yönelik özel ve devam eden katkıları açısından önemlidir” dedi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD yasalarının gerektirdiği bütçe tahsisini Kongre’ye gönderdiği bir muhtırayla açıkladı.
ABD, Mısır’a her yıl yaklaşık 1,3 milyar dolar değerinde askeri yardım sağlıyor. Bu yardım, Mısır’ın askeri kapasitesini geliştirmek ve modernizasyon projelerine destek olmak amacıyla veriliyor. Bu yardım, çoğunlukla Yabancı Askeri Finansman (FMF) programı kapsamında sağlanıyor.
Bununla birlikte ABD, Mısır’a tanklar, savaş uçakları (F-16), deniz araçları ve zırhlı personel taşıyıcılar gibi birçok askeri teçhizat sağlıyor. Ayrıca Mısır ordusuna ABD askeri personeli tarafından eğitimler veriliyor. Bu eğitimler, Mısır ordusunun modern savaş yeteneklerini geliştirmeyi amaçlıyor.
Yardımların başlıca nedenleri olarak ise iki ülkenin arasındaki stratejik derinlik gösteriliyor. Özellikle Süveyş Kanalı’nın güvenliği, terörle mücadele operasyonları ve İsrail ile olan barış anlaşması, ABD’nin Mısır’a verdiği askeri yardımın devam etmesindeki başlıca nedenlerdir. Mısır, ABD’nin Orta Doğu’daki askeri operasyonları için de önemli bir lojistik merkez konumundadır.
Washington, Mısır’ın insan hakları sicilini düzenli olarak gözlemliyor ve yıllık askeri yardımının bir kısmını şartlandırıyor. Geçtiğimiz yıl Washington, insan hakları endişeleri nedeniyle yaklaşık 95 milyon dolarlık yardımı askıya aldı.
Her ne kadar Sisi yönetimi 2022 yılından sonra yüzlerce tutukluyu serbest bıraksa da insan hakları aktivistleri daha fazla kişinin tutuklandığını iddia ediyor. Bu yüzden ABD’nin ülkeye olan yardımları sık sık eleştirilere maruz kalıyor. Ancak ABD hükümeti, Mısır ile stratejik ortaklığın bölgesel güvenlik açısından hayati önemde olduğunu savunarak yardımı sürdürüyor.
Mısır’ın askeri envanterinde de önemli sayıda ABD menşeili savaş araçları bulunuyor. Bu araçlar, özellikle ABD’nin uzun yıllardır Mısır’a yaptığı askeri yardımlar ve savunma anlaşmaları çerçevesinde sağlanmıştır. Mısır envanterindeki bazı önemli ABD menşeili askeri araçlar şunlardır:
- F-16 Savaş Uçakları: Mısır Hava Kuvvetleri, yaklaşık 200 adet F-16 savaş uçağına sahiptir. TUSAŞ, 1993-1995 yılları arasında Mısır Hava Kuvvetleri için 46 adet F-16 uçağı üretmiştir.
- AH-64 Apache Helikopterleri: Mısır, envanterinde 40’tan fazla Apache taarruz helikopterine sahiptir.
- M1A1 Abrams Ana Muharebe Tankları: Mısır, yaklaşık 1.130 adet M1A1 Abrams ana muharebe tankına sahiptir. Bu tanklar, Mısır’ın kara kuvvetlerinin bel kemiğini oluşturur. Mısır, ABD ile yaptığı ortak üretim anlaşmaları çerçevesinde bu tankların bir kısmını yerli olarak üretmiştir.
- Humvee (HMMWV) Araçları: Mısır kara kuvvetleri, yüzlerce Humvee aracına sahiptir. Mısır, bu araçları çeşitli görevler için, özellikle devriye, keşif ve lojistik destek amaçlı kullanıyor.
- E-2C Hawkeye Hava Erken Uyarı ve Kontrol Uçağı: Mısır, 6 adet E-2C Hawkeye hava erken uyarı ve kontrol uçağına sahiptir.
- M113 Zırhlı Personel Taşıyıcı: Mısır ordusunun envanterinde yaklaşık 2.000 ila 2.500 adet M113 zırhlı personel taşıyıcı (ZPT) bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu araçlar, Mısır’ın kara kuvvetlerinin önemli bir parçasını oluşturuyor ve çeşitli modernizasyon projeleri ile aktif olarak kullanılmaya devam ediyor.
- M60 Patton Tankları: Mısır, yaklaşık 1.700 adet M60 Patton tankına sahiptir. Bu tanklar, M60A1 ve M60A3 varyantlarından oluşur. Mısır 2019 yılında bu tankların motorlarını yenilemek için ABD merkezli Tecmotiv firmasıyla 19 milyon dolarlık sözleşme imzaladı.
