Sırbistan, hava sahası güvenliğini artırmak ve savunma altyapısını modernize etmek amacıyla Çin’den 2022 yılında satın alımını gerçekleştirdiği FK-3 hava savunma füze sistemini faal hale getirip göreve başlattı. Orta ve uzun menzilli olarak hizmet vermek üzere geliştirilen bu sistem, ülkenin askeri tesislerini, stratejik altyapılarını ve hava sahasını modern tehditlere karşı daha etkili bir şekilde koruma hedefinin bir parçası olarak dikkat çekiyor.
Söz konusu gelişmeler, Sırbistan’ın savunma kapasitesini güçlendirme stratejisi kapsamında önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Bu satın alma, üç ana çatı altında değerlendirilmişti. Bu çatılardan ilki, Sırbistan’ın hava sahası güvenliğini artırma stratejisinin bir parçası olarak görülmüştü. İkinci çatı, bölgesel güvenlik dinamiklerine yeni bir boyut kazandırması olarak değerlendirilmişken üçüncü çatıda ise iki ülke arasındaki askeri-teknik iş birliğinin de derinleşmesine ve Çin’in Balkanlar bölgesindeki yatırımlarına dikkat çekilmişti.
Sırbistan, 2020 yılında Çin’den FK-3 hava savunma sistemleri tedarik etmeye karar vermiş ve üç batarya siparişi vermişti. Söz konusu hava savunma sistemlerin teslimatı, Nisan 2022’de Çin Hava Kuvvetleri’ne ait Y-20 nakliye uçaklarıyla Belgrad Nikola Tesla Havalimanı’na gerçekleştirilmişti.
FK-3 hava savunma sisteminin satın alınması kararı, Sırbistan’ın uzun vadeli savunma planlarının bir parçası olarak gündeme gelmişti. Ülke, savunma altyapısını modernize etmek ve hava sahası egemenliğini daha güçlü bir şekilde sağlamak amacıyla alternatif tedarik seçeneklerini değerlendirirmiş ve söz konusu satın almanın nedeni olarak ise Çin’in FK-3 sisteminin, maliyet etkinliği, gelişmiş teknolojik özellikleri ve geniş bir yelpazeye yayılan hedeflere karşı etkinliği nedeniyle olduğu bildirilmişti.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, bu satın almayı, “ülkenin savunma kabiliyetini artırma yolunda tarihi bir adım” olarak nitelendirmişti. FK-3 hava savunma sisteminin operasyonel hale getirilmesi ardına da konuya dair açıklamalarda bulunan Vučić, söz konusu sistemin sadece Sırbistan’ın hava sahasını korumakla kalmayacağını, aynı zamanda bölgesel güvenlik ortamında da ülkeyi daha güçlü bir konuma getireceğini ifade etti.
FK-3 sisteminin kullanımı ve bakımı için gereken uzmanlığın, Çin’de gerçekleştirilen kapsamlı bir eğitim programı ile Sırp personeline kazandırıldığı öğrenilirken Sırbistan Silahlı Kuvvetleri mensuplarının, sistemin teknik detaylarını, bakım süreçlerini ve operasyonel uygulamalarını öğrenerek, bu yeni teknolojiyi bağımsız bir şekilde kullanabilecek duruma geldiği aktarıldı.
Sırbistan Füze Bataryası komutanı Yüzbaşı Stefan Manić, bu sürecin karmaşıklığına rağmen tüm personelin yüksek motivasyonla eğitimlerini başarıyla tamamladığını ifade etti. Yüzbaşı Manić ayrıca, FK-3’ün Sırbistan hava savunma sistemi için bir dönüm noktası olduğunu belirterek, sistemin aynı anda birden fazla hedefe karşı etkin savunma sağlayan teknolojik bir üstünlük sunduğunu dile getirdi.
Çin ile artan askeri-teknik iş birliği
Sırbistan’ın Çin’den FK-3 sistemini satın alması, uluslararası arenada dikkat çeken bir gelişme olmuştu. NATO üyesi olmamasına rağmen Avrupa’nın kalbinde stratejik bir konumda yer alan Sırbistan’ın, Batı yerine Çin’den bir hava savunma sistemi satın alması, bazı çevrelerce “alternatif savunma ortaklıklarına yönelme” olarak yorumlanmıştı. Bu durum, Sırbistan’ın dış politika stratejisinde denge gözeten bir yaklaşıma işaret etmişken bununla birlikte, Çin’den gelen bu ileri teknoloji, Batı savunma sanayisinin sunduğu ürünlere karşı ekonomik bir alternatif olarak da dikkatleri üstüne çekmişti.
Sırbistan ile Çin arasında son yıllarda derinleşen askeri-teknik iş birliğinin bir parçası olarak değerlendirilen FK-3 sistemi, Çin’in ihraç ettiği en gelişmiş savunma sistemlerinden biri olarak biliniyor. Bu bağlamda Çin, savunma teknolojileri ihracatını stratejik bir diplomasi aracı olarak kullanırken, Sırbistan gibi müşterilere cazip fiyat ve teknoloji transferi avantajları sunuyor.
Çin’in geliştirdiği modern savunma teknolojisi: FK-3
FK-3 hava savunma sistemi, Çin merkezli Norinco (China Precision Machinery Import-Export Corporation) tarafından tasarlanmış ve geliştirilmiştir. Çin’in yerli kullanıma yönelik HQ-22 sisteminin ihracat versiyonu olan FK-3, modern hava savunma gereksinimlerini karşılamak için tasarlanmıştır. Savaş uçakları, helikopterler, insansız hava araçları (İHA), seyir füzeleri ve hava-yer füzeleri gibi farklı türdeki hava tehditlerine karşı etkili bir savunma sağlayan sistem, orta ve uzun menzilli bir çözüm sunmaktadır.
FK-3’ün teknik özellikleri ve operasyonel kabiliyetleri
FK-3 hava savunma sistemi, orta ve uzun menzilli hava savunma ihtiyaçlarına cevap verebilecek şekilde tasarlanmıştır. Gelişmiş radar sistemleri, mobil yapısı ve çoklu hedef takip kapasitesiyle modern hava tehditlerine karşı etkili bir savunma sunmaktadır.
- Menzil: 100 kilometreye kadar.
- İrtifa: 27 kilometreye kadar hedeflere karşı etkili.
- Hedef Çeşitliliği: Uçaklar, helikopterler, seyir füzeleri, insansız hava araçları ve hava-yer füzeleri gibi tehditlere karşı savunma sağlar.
- Aynı Anda Çoklu Hedef: Altı hedefe karşı 12 füze ateşleyebilme kapasitesine sahiptir.
- Karşı Önlemler: Elektronik karıştırmaya karşı dayanıklı ve radar hedefleme füzelerine karşı koruma sağlayan teknolojilerle donatılmıştır.
Sistem, tamamen mobil bir yapıya sahip olup, hızlı konuşlandırma ve operasyonel esneklik sağlamaktadır. FK-3’ün araçlarla taşınabilen komuta merkezleri, füze rampaları, radar sistemleri ve lojistik destek araçları, stratejik bölgelerde hızlı yer değiştirme ve konumlama imkânı sunar. Bu özellik, özellikle tehditlerin yoğun olduğu bölgelerde savunma hattının hızlı bir şekilde kurulmasını mümkün kılmaktadır.
