DefenseNews’in haberine göre ABD Hava Kuvvetleri’ne bağlı 432. Filo’ya ait bir MQ-9 Reaper insansız hava aracı, Aralık 2023’te Akdeniz üzerinde uçuş sırasında pervanesinin kopması sonucu denize düştü. Kazaya ilişkin soruşturmanın sonuçları 30 Temmuz 2025’te yayımlandı. 13 milyon dolar değerindeki İHA’nın deniz tabanında kaybolduğu ve enkazına ulaşılamadığı belirtildi.
Kazaya ilişkin rapora göre, Reaper İHA’nın pervanesini motora bağlayan spiral kilitleme halkasında meydana gelen bir arıza sonucu pervane havada ayrıldı. Söz konusu arıza, motor torkunun aniden sıfırlanmasına neden olurken, motor devri normalin çok üzerine çıktı ve uyarı sistemleri devreye girdi. Pilotun tam güç vermesine rağmen tork geri gelmedi, bu da uçağın irtifa kaybederek düşmesine yol açtı.
Reaper İHA, Missouri’deki Whiteman Hava Üssü’nden uzaktan kontrol edilmekteydi ve Avrupa’daki tanımlanmayan bir bölgeden kalkış yapmıştı. Olay günü saat 17.00 sularında seyir irtifasında olan İHA, kısa süre sonra irtifa kaybetmeye başladı. Mürettebat acil durum prosedürlerini devreye soktu ve insansız hava aracını kalkış noktasına geri döndürmeye çalıştı. Ancak yaklaşık 15 dakika sonra motor yağında metal parçacıklar tespit edilince, motoru yeniden başlatmaktan vazgeçildi ve motor tamamen durdu.
Reaper deniz seviyesine yaklaşırken görevdeki operasyon amiri, aracın kontrollü biçimde denize düşürülmesini emretti. Araç, saat 17.23’te Akdeniz’e çakıldı. Enkazın denizden çıkarılamaması nedeniyle fiziksel inceleme yapılamadı ve nihai neden kesin olarak belirlenemedi.
İHA’nın üreticisi General Atomics tarafından yapılan veri analizinde, pervanenin motorla bağlantısının kesildiği ve bu nedenle iki farklı sistemin birbirinden farklı dönüş hızları kaydettiği belirtildi. Rapora göre bu durum yalnızca pervane koptuğunda gerçekleşebilir. En olası sebep olarak, dişli kutusu içerisinde bulunan spiral kilitleme halkasının erken aşınması gösterildi. İHA motorlarını üreten Honeywell firmasının bu halkaların 3.000 uçuş saatinde bir değişimini önermeye başladığı, bu uygulamanın da başarısızlık oranını düşürdüğü ifade edildi.
Ancak kazaya karışan Reaper, bir sonraki bakımına henüz ulaşmamıştı ve bu da halkadaki aşınmanın beklenenden daha erken gerçekleştiğini gösteriyor. Araştırmacılar, bu erken aşınmanın nedenlerine dair bazı teoriler ortaya koydu ancak enkaza ulaşılamadığı için bunları doğrulamak mümkün olmadı.
Rapor, uçuşu gerçekleştiren ekibin görev standartlarına uygun hareket ettiğini ve planlama veya ön hazırlık süreçlerinde herhangi bir hataya rastlanmadığını da vurguladı.
