Afrika Birliği Başkanı Musa Faki Muhammed’den Afrika ülkelerine uyarılar!
Sudan ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ndeki savaşlar, İsrail’in Filistin’i işgali, yoksulluk, iklim değişikliği ve eğitim gibi konuların ele alınması planlanan ve iki gün sürecek olan Afrika Birliği zirvesinin ilk gününde Afrika Birliği (AfB) Başkanı Musa Faki Muhammed kıtadaki liderlere çağrıda bulundu.
Başkan Musa Faki Muhammed, birliğin merkezi olan Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da düzenlenen zirvede yaptığı konuşmada, Afrikalı liderleri kıtadaki çatışmaları ele almaya ve darbeleri kınamaya çağırdı.
Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’daki zirvede delegelere yaptığı konuşmada, bloğun günlük faaliyetlerini yöneten Afrika Birliği’ne başkanlık eden Faki Muhammed, bölgenin karşı karşıya olduğu “zorluklar silsilesi” konusunda son derece endişeli olduğunu ifade etti.
Sudan’ın 2023’ten bu yana devam eden bir savaş nedeniyle “yara aldığını, parçalandığını, kaosa sürüklendiğini”, Libya’nın bölündüğünü ve dış müdahaleye maruz kaldığını ve Sahel bölgesinin tehlikeli bir güç boşluğuyla karşı karşıya olduğunu dile getiren Faki Muhammed, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki çatışmalara da değinerek endişe duyduğunu ve ülkenin doğusundaki çatışmaların “ebedi krizlerin” daha da kötüleşmesine yol açtığını belirtti.
Başkan Muhammed konuşmasında, “Afrika, bölgede gerçek barışı teşvik etmek adına eli kolu bağlı şekilde duramaz.” ifadelerini kullandı.
Başkan Muhammed ayrıca Batı Afrika’da gerçekleşen bir dizi “darbe”nin ardından “anayasaya aykırı hükümet değişikliklerini” eleştirdi ve bu değişiklikleri “terörizm” olarak nitelendirerek, terörizmin kıtadaki bazı ülkelerde istikrarı bozduğu yönündeki endişelerini dile getirdi.
Kıtada yaşanan isyanların artışına dikkat çeken AfB Başkanı, bu isyanların sayısının artmasının “hayati sosyal sektörler pahasına fahiş askeri harcamalara neden olduğunu ve yanıltıcı popülist konuşmalara yol açtığını” ifade etti.
Başkanın bu yorumlarının, özellikle Fransa ve ABD olmak üzere, Batı etkisinden kurtulup yeni yönetimlere geçiş yapan, Nijer, Mali ve Burkina Faso ülkelerinin, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’ndan (ECOWAS) ayrılacaklarını duyurmalarının ardından gelmesine dikkat çekildi.
AfB Başkanı Musa Faki Muhammed ayrıca Senegal Devlet Başkanı Macky Sall’ın bu ay yapılması gereken seçimleri aralık ayına ertelemeye çalışmasının ardından Senegal’de yaşanan siyasi krizle ilgili endişelerini de dile getirdi.
15 Şubat Perşembe günü Senegal’in en üst mahkemesi Cumhurbaşkanı Sall’ın seçimleri erteleme girişimini engellemiş, Cumhurbaşkanı da seçimlerin “mümkün olan en kısa sürede” yapılması taahhüdünde bulunmuştu.
Ülkedeki gelişmeleri yorumlayan Faki ise, “Demokrasi açısından örnek bir ülke olan Senegal’deki durum bizi büyük ölçüde endişelendiriyor.” ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte AfB Başkanı, Senegal hükümetinin Anayasa Konseyi’nin verdiği karara uyma yönündeki adımını memnuniyetle karşıladığını ve yakında “özgür ve şeffaf” seçimlerin yapılacağını umduğunu söyledi.
Ayrıca ECOWAS’ın Senegal’in başkanlık seçimlerini erteleme kararıyla ilgili olarak da bir toplantı düzenlemesi bekleniyor.
Toplantı esnasında Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud’un Etiyopya kolluk kuvvetlerini, “kendisinin Addis Ababa’daki zirve alanına girmesini engellemeye çalışmakla” suçlayıp zirveden erken ayrılmasıyla, AfB Başkanı Musa Faki Muhammed’in açıklamaları gölgede kaldı.
Hasan Şeyh Mahmud gazetecilere yaptığı açıklamada, Etiyopyalı güvenlik görevlilerinin önce kendisini otelinden çıkmaktan alıkoymaya çalıştığını, daha sonra da Cibuti Devlet Başkanı İsmail Ömer Gulle ile birlikte geldiği mekâna girişini engellediğini iddia etti.
Somali Cumhurbaşkanı Mahmud, olayı “diplomatik protokollerin açık bir ihlali ve cumhurbaşkanının diplomatik dokunulmazlığının kötüye kullanılması” olarak eleştirirken ayrıca Etiyopya’yı “Somali’nin egemenliğini açıkça ihlal ettiği” ve “agresif bir şekilde topraklarını ilhak etmeye çalıştığı” için şiddetle kınadı.
Buna karşılık Etiyopya hükümeti ise iddiaları reddetti ve hükümet tarafından yapılan açıklamada, Hasan Şeyh Mahmud’a diğer ziyaretçi devlet başkanlarına olduğu gibi “tam onur” yetkisi verildiği, ancak Şeyh Mahmud’un koruma ekibindeki bazı üyelerin AfB binasına silahlarla girmeye çalıştığı ve yalnızca bu girişimin engellendiği bildirildi.
İki komşu ülke arasındaki ilişkiler, Etiyopya’nın 1 Ocak’ta Somali’nin ayrılıkçı bölgesi Somaliland ile Kızıldeniz erişim anlaşması imzalamasından bu yana kötüleşmişti.
Somali, Etiyopya’nın Somaliland ile yaptığı Kızıldeniz liman anlaşmasını “gayri meşru, iyi komşuluğa yönelik bir tehdit ve egemenliğinin ihlali” olarak nitelendirerek reddetmiş ve anlaşmanın açıklanmasının ardından Etiyopya büyükelçisini ülkeye geri çağırmıştı.
