ABD merkezli savunma teknolojisi şirketi Anduril’in geliştirdiği Altius dronları, Florida’daki Eglin Hava Üssü’nde yapılan son testlerde üst üste yaşanan kazalarla gündeme geldi. Reuters’ın ulaştığı test raporlarına göre, ilk Altius modeli 8.000 feet yükseklikten düşerken, kısa süre sonra ikinci bir model de farklı bir denemede kontrolünü kaybederek yere çakıldı. Bu gelişmeler, savaş alanına hazır olduğu iddia edilen sistemlerin halen önemli teknik eksiklere sahip olduğuna işaret etti.
Değeri 30 milyar doları aşan Anduril, son yıllarda savunma sektörünün en hızlı büyüyen aktörlerinden biri haline geldi. Ukrayna savaşında insansız sistemlerin artan önemi ve ABD’nin Çin’e karşı ileri teknoloji çözümlerine yönelmesi, şirketi dikkat çeken bir konuma taşıdı. Altius platformunun uzun menzilli keşif ve saldırı kabiliyetleriyle ön plana çıkması hedeflenirken, hem testlerde yaşanan düşüşler hem de sahadan gelen teknik aksaklıklar bu iddiaları sorgulatıyor.
Ukrayna’da kullanılan Ghost ve Altius modelleri de karışık sonuçlar verdi. Özellikle ilk nesil Ghost modeli, Rusya’nın elektronik harp faaliyetleri karşısında yön kaybı gibi ciddi işlev sorunları yaşadı. Şirket, bu problemlerin Ghost X sürümü ile giderildiğini belirtse de, bu yeni model de 2025 başında Almanya’daki bir ABD tatbikatı sırasında rotor arızası nedeniyle düştü.
Anduril yetkilileri, yaşanan kazaları “izole olaylar” olarak nitelendiriyor ve testlerin amacının sistem sınırlarını zorlayarak zayıf noktaları tespit etmek olduğunu vurguluyor. Ancak hem ABD ordusunun hem de Ukrayna’daki kullanıcıların geri bildirimleri, aşırı soğuk iklim, elektronik harp tehditleri ve uzun uçuş senaryolarında hala önemli geliştirme ihtiyacı olduğunu ortaya koyuyor.
Tüm bu sorunlara rağmen Pentagon, bu ay Altius sistemi için 50 milyon dolara kadar çıkabilecek yeni bir alım kararı aldı. Şirket, Ukrayna’ya yüzlerce Altius gönderildiğini ve yüksek değerli hedeflere karşı etkili sonuçlar elde edildiğini savunuyor. Öte yandan İngiltere Savunma Bakanlığı da Karadeniz bölgesindeki operasyonlar için Ukrayna Donanması’na Altius sağlandığını ve memnuniyet bildirildiğini açıkladı.
Ancak genel tabloya bakıldığında, Batılı dron üreticilerinin Ukrayna’daki etkisi hâlâ sınırlı. 2024 yılı itibarıyla cepheye sürülen yaklaşık 1 milyon dronun %96’sının yerli üretim olması, dış kaynaklı sistemlerin düşük ölçekli kullanımını gözler önüne seriyor.
Anduril son olarak, şeffaflık adımı olarak test kazalarına ilişkin blog yazıları ve video görüntüleri paylaşmaya başladı. Şirketin kurucusu Palmer Luckey, ABD ve Tayvan’a yönelik satışları artırma hedefini yineleyerek hızlı inovasyon modelini savunsa da, art arda yaşanan teknik arızalar, şirketin bu agresif geliştirme yaklaşımının sürdürülebilirliğini sorgulattı. Altius’un geleceği, bu dengeyi kurup kuramayacağına bağlı olacak gibi görünüyor.
