Avustralya ve İngiltere’den nükleer denizaltı anlaşması geldi!
Hafta içinde İngiltere Savunma Bakanı Grant Shapps, Avustralya Başbakan Yardımcısı Richard Marles ile Avustralya’da bir araya gelerek savunma alanında anlaşma imzalamıştı.
Son aktarılan gelişmelere göre iki ülke nükleer denizaltı konusunda da bir anlaşmaya vardılar. Taraflar, anlaşma kapsamında Avustralya’nın İngiltere’ye, nükleer enerjiyle çalışan denizaltıların inşasını desteklemek için 3 milyar dolar vereceğini duyurdu.
İngiltere Savunma Bakanı Grant Shapps, denizaltı programının pahalı olmasına karşın önemini vurgulayarak, “Düşmanlarımızın kararlılığımızı görmesini sağlamak için ülkelerin güvenlik alanına yatırım yapması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Söz konusu anlaşma, ABD ve İngiltere’nin teknoloji transferiyle Avustralya’nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltı filosunu güçlendirmeyi amaçlayan AUKUS Anlaşması’nın bir parçası konumundadır. AUKUS anlaşması Eylül 2021’de imzalanmış ve üç ülkenin savunma alanındaki işbirliğini daha da güçlendirmeyi hedeflemesi açısından vurgulanmıştı.
Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles, nükleer enerjiyle çalışan üç denizaltının Avustralya için hayati önem taşıyacağını belirterek “Burada yer alan hükümetler bunun gerçekleşmesi için hızlı bir şekilde çalışıyor. Bu gerçekleşecek ve Avustralya açısından bunun gerçekleşmesine ihtiyacımız var. Denizaltılarımız ve uzun menzilli denizaltılara sahip olmak en önemli askeri platformdur. Bunu hayata geçirebiliriz.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Savunma Bakanları Shapps ve Marles, geçmişte de bir araya gelerek savunma ve güvenlik konularında işbirliği yapma konusunda kararlı olduklarını göstermişlerdi. İki bakanın son görüşmesinde de, denizaltı programının önemi ve ülkeler arasındaki işbirliğinin daha da güçlendirilmesi üzerine konuşulduğu bildirildi.
Avustralya’nın donanma genişletme çabası
Avustralya, donanmasını büyütmek ve modernleştirmek için önemli adımlar atmaya hazırlanıyor. 20 Şubat’ta yapılan açıklamada, ülkenin donanmasını iki katına çıkarmak ve modernize etmek için 7 milyar dolarlık bir bütçe ayıracağı duyurulmuştu. Uluslararası ilişkiler ve güvenlik uzmanları tarafından söz konusu adım, Avustralya’nın savunma kapasitesini güçlendirmek ve böylece bölgedeki güvenliğini artırmak amacıyla atılmış önemli bir adım olarak yorumlanmıştı.
2030’ların başında ABD’den beş adede kadar nükleer denizaltı satın alacak olan Avustralya, bu adımıyla bölgesel güvenlik ve savunma kapasitesini önemli ölçüde artırmayı hedefliyor. Satın alınacak nükleer denizaltılar, Avustralya’nın denizaltı filosunu güçlendirerek Hint-Pasifik bölgesindeki stratejik varlığını pekiştirecek.
Anlaşmanın bir diğer aşaması olarak, Avustralya yaklaşık on yıl sonra İngiltere ile işbirliği içinde SSN-AUKUS olarak adlandırılan yeni bir denizaltı sınıfı inşa etmeye ve işletmeye başlayacak. Bu yeni sınıfın geliştirilmesi, Avustralya’nın uzun vadeli savunma ve güvenlik vizyonunun bir parçası olarak görülüyor.
Avustralya hükümeti, yeni nesil nükleer denizaltıların tasarım ve üretim süreçlerine destek olmak amacıyla, İngiltere’ye teknik yardım sağlamak ve Rolls-Royce şirketi tarafından üretilen nükleer reaktörler için gerekli olan tesis genişletme çalışmaları için 2,4 milyar pound (yaklaşık 3,1 milyar dolar) yatırım yapacağını duyurdu. Bu yatırımın, SSN-AUKUS olarak adlandırılacak yeni denizaltı sınıfının geliştirilmesinde de kritik bir rol oynayacağı bekleniliyor.
Ek olarak, Avustralya hükümeti, önümüzdeki on yıl içinde ABD’den alınması planlanan Virginia sınıfı nükleer denizaltıların zamanında teslimatını güvence altına almak için Amerikan tersanelerine 3 milyar dolarlık bir taahhütte bulundu.
Bu iş birliği ve yatırım stratejisinin bir parçası olarak, Batı Avustralya’da, 2027 yılından itibaren Amerikan ve İngiliz kuvvetlerini de içerecek şekilde nükleer denizaltıların konuşlandırılmasını desteklemek üzere 993 milyon dolar (yaklaşık 1,5 milyar Avustralya doları) değerinde bir deniz üssü inşaatı devam ediyor. Bu üs, bölgedeki nükleer denizaltı operasyonlarını destekleyecek altyapı ve lojistik imkanlar sağlayacak.
Savunma Bakanı Marles, söz konusu tesisin Avustralya’nın denizcilik üretiminin merkezinde yer alacağını belirterek, “Çalışmaya başladığında 4-5 bin kişi burada, Osborne Donanma Tersanesi’nde Avustralya’nın gelecekteki nükleer enerjili denizaltılarının inşasına dahil olacak.” ifadelerini kullandı. Marles ayrıca bu projenin toplam altyapı maliyetinin yaklaşık 8 milyar Avustralya doları olmasının beklendiğini belirtti.
İngiltere’de bulunan BAE Systems, stratejik öneme sahip SSN-AUKUS nükleer denizaltılarının inşası için tasarım ve altyapı geliştirme çalışmalarına başlamak üzere, Barrow-in-Furness tersanesinde Ekim 2023’te 4 milyar pound (yaklaşık 5.1 milyar dolar) değerinde bir anlaşma imzaladı.
Ayrıca, BAE Systems ve Avustralyalı denizcilik firması ASC, nükleer denizaltı inşası için gerekli uzman iş gücünü sağlamak amacıyla Güney Avustralya’da bir beceri eğitim merkezi kurma kararı aldı. Bu merkez, sektördeki çalışanların gerekli becerilerle donatılmasını sağlayacak ve böylece denizaltı inşa projelerinin başarısı için kritik bir rol oynayacak. Önümüzdeki yıl, yaklaşık 100 ASC çalışanının, Pearl Harbor, Hawaii’deki ABD donanma tesislerinde eğitim almak üzere gönderilmesi planlanıyor.
Bu stratejik hamleler, Avustralya’yı dünya çapında nükleer enerjiyle çalışan denizaltılara sahip yedinci ülke yapacak. Nükleer denizaltılar, konvansiyonel denizaltılara göre daha uzun süre su altında kalabilme, daha yüksek hızlara ulaşabilme ve daha geniş bir operasyonel kapasiteye sahip olma gibi avantajlar sunuyor. Avustralya’nın bu adımları, bölgedeki dengeyi etkileyebilecek ve uluslararası alanda önemli sonuçlar doğurabilecek stratejik bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
