Çin, Tayvan’a yönelik olası bir amfibi harekâtın lojistik altyapısını güçlendirmek amacıyla sivil feribotlar ve güverteli kargo gemilerini askeri kullanıma uygun hale getirerek kapsamlı bir “gölge donanma” inşa ediyor. Reuters tarafından 20 Kasım 2025’te yayımlanan bir analize göre, bu gemiler barış zamanında ticari rotalarda çalışırken, tatbikatlar sırasında rotalarından ayrılıp Guangdong sahillerine yönelerek doğrudan kıyıya araç ve teçhizat indiriyor.
Uydudan alınan yüksek frekanslı görüntüler ve gemi takip sistemleriyle desteklenen bulgular, Pekin’in geleneksel amfibi filosuna ilaveten kara birlikleri ve ikmal malzemelerini deniz aşırı taşıyacak büyük ölçekli bir destek gücü oluşturduğunu doğruluyor. Bu sistemin amacı, özellikle Tayvan’ın liman altyapısının tahrip edilmesi durumunda çıkarmanın sürdürülebilirliğini sağlamak.
2015 yılından bu yana Çin, büyük tonajlı sivil gemilerin askerî dönüşümünü kolaylaştırmak amacıyla ulusal teknik standartlarda değişiklik yaptı. Bu gemilere güçlendirilmiş rampalar, takviyeli güverteler ve hızlı dönüşüm olanakları kazandırıldı. Ayrıca, sivil taşımacılık şirketlerinde görevli özel askeri nakliye birlikleriyle birlikte, sivil altyapının gerektiğinde hızla ordu hizmetine alınmasına yasal zemin hazırlandı.
Jiesheng 2025 tatbikatlarında, altı Ro-Ro feribotu ve altı güverteli kargo gemisinden oluşan sivil filo, farklı limanlardan kalkarak bir sahil eğitim alanına ulaştı ve zırhlı araçlar ile kamyonları doğrudan kumsala ya da geçici yüzer iskelelere indirdi. Bu sivil gemiler, PLA’nın Type 071 ve Type 075/076 amfibi çıkarma gemileri tarafından desteklenen ilk saldırı dalgasının ardından ikinci ve üçüncü dalgalar için yedek kuvvet ve ikmal aracı olarak kullanılmak üzere konuşlandırıldı.
Tayvan Savunma Bakanlığı, Çin’in “gri bölge” stratejileriyle gerçek askeri faaliyetleri sivil görünüm altında gizleme çabalarına dikkat çekiyor. Gemi takip sistemlerinin (AIS) manipüle edilmesi ve transponderların kapatılması gibi uygulamalar, olası bir kriz anında hangi gemilerin hedef alınması gerektiği konusunda ciddi belirsizlik yaratıyor. Bu durum, Çin’in “bilişsel harp” stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Ancak Çin’in bu yeni stratejisi ciddi zaafiyetler de barındırıyor. Sivil feribotlar düşük hızda seyrediyor, savunma sistemleri ve zırhlandırmaları bulunmuyor. Modern bir gemisavar füzesi, içinde yüzlerce asker ve araç bulunan bir Ro-Ro feribotunu kolaylıkla etkisiz hale getirebilir. Ayrıca geçici iskele sistemleri hava koşullarına ve düşman ateşine karşı oldukça savunmasız.
Tayvan bu tehdide karşı kıyı savunmasını HIMARS roket sistemleri, deniz mayınları, mobil füze bataryaları ve Tuo Chiang sınıfı hücumbotlarla güçlendirmeye devam ediyor. ABD ve müttefikleri ise bu “gölge donanma”ya karşı sadece silahlanmanın yeterli olmadığını, aynı zamanda çift kullanımlı sivil gemilerin daha etkin takip edilmesi ve bu gemilere yönelik angajman kurallarının netleştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Geleceğe yönelik analizler, Çin’in Ro-Ro tipi gemi üretiminde hızlanacağı, modüler çıkarma platformları ve yüzer liman sistemleriyle kapasitesini daha da artıracağı yönünde. Bu gelişmeler, Tayvan ihtilafında lojistiğin belirleyici unsur haline geldiğini ve Çin’in tarihi zayıflıklarından biri olan sürdürülebilir deniz aşırı operasyon kabiliyetini aşmaya çalıştığını ortaya koyuyor.
Kaynak: Reuters/Army Recognition
