Norveç, uzun süredir tartışmalara konu olan NH90 helikopter projesinden resmen çekildi. Ülke, üretici firma NH Industries (NHI) ile varılan uzlaşma kapsamında, aralarında 14 adet deniz varyantı NH90 helikopterin de bulunduğu tüm ekipman ve yedek parçaları iade edecek. Taraflar arasında yapılan ortak açıklamada, 375 milyon euro (yaklaşık 432 milyon dolar) tutarındaki anlaşmanın, yaşanan tüm ihtilafları sonlandırdığı belirtildi.
Norveç, 2001 yılında Kraliyet Donanması ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için toplam 14 NH90 siparişi vermişti. Altı helikopter denizaltı savunma harbi için donanırken, sekiz tanesi arama-kurtarma görevleri için yapılandırılacaktı. Ancak ilk teslimat 2011’e kadar gerçekleşmedi ve teslimat süreci ciddi gecikmelerle devam etti.
Teslimatların yavaşlığı nedeniyle Norveç Savunma Bakanlığı 2012 yılında alternatif helikopter arayışına girdi ve ABD yapımı MH-60 Seahawk seçeneğini değerlendirmeye aldı. 2016 yılına kadar yalnızca altı NH90 teslim edilmişti. 2018’de yayımlanan bir rapor, tüm helikopterlerin denizaltı savunma rolüne dönüştürülmesini tavsiye etti. Ancak yedek parça tedariki ve bakım kapasitesinin yetersizliği, bu hedefin gerçekleştirilmesini engelledi.
2022 yılında dönemin Savunma Bakanı Bjørn Arild Gram, NH90 sözleşmesinin feshedildiğini ve helikopterlerin derhal hizmet dışı bırakıldığını açıkladı. Gram, “Ne kadar parça siparişi verirsek verelim, teknisyenlerimiz ne kadar çalışırsa çalışsın, NH90’ların Norveç Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarını karşılaması mümkün değil,” ifadelerini kullandı. Teslim edilen 13 NH90’dan sadece sekizinin tam operasyonel kapasitede olduğu ve yılda beklenen 3.900 uçuş saatine karşın sadece 700 saatlik uçuş gerçekleştirebildikleri açıklandı.
Yerine geçmesi planlanan altı adet MH-60R Seahawk helikopterin teslimatına 2025 yılında başlandı ve bu sürecin 2027’ye kadar tamamlanması bekleniyor.
Norveç’in kararı, NH90 programı için ciddi bir darbe niteliğinde. Daha önce Avustralya, yaşanan benzer bakım ve performans sorunları nedeniyle filosundaki MRH90 “Taipan” helikopterlerini erken emekli etmiş ve ABD yapımı UH-60 Black Hawk modellerine yönelmişti. Belçika da 2025 yılında NH90 TTH modellerini envanterden çıkarma kararı almıştı. İsveç ise operasyonel aksaklıklar nedeniyle filosuna geçici olarak UH-60M Black Hawk helikopterleri dahil etmiş ve NH90 NFH modellerini tamamen değiştirme planlarını duyurmuştu.
NH90’ın farklı ülkelerde yaşadığı sorunlar farklılık gösterse de, ortak problem başlıkları arasında geç teslimatlar, yüksek bakım maliyetleri ve düşük operasyonel verimlilik yer alıyor. Buna karşın NH Industries, helikopterin özellikle Orta Doğu’da yeni satış potansiyeli taşıdığını ve hâlen 13 ülkenin NH90’ı aktif şekilde kullandığını vurguluyor.
Ancak Norveç ve Avustralya gibi önemli kullanıcıların projeden çekilmesi, NH90’ın itibarını zedelerken, Lockheed Martin tarafından üretilen H-60/S-70 serisi helikopterlerin cazibesini artırıyor.
