Ukrayna, uzun süredir geliştirme sürecinde olan yerli Sapsan balistik füze sisteminin aktif olarak savaş sahasında kullanıldığını resmen açıkladı. Başkent Kiev’de konuşan Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Sapsan’ın halihazırda Neptun ve menzili artırılmış Neptun seyir füzeleriyle birlikte, yeni geliştirilen Palianytsia ve Flamingo platformlarıyla eş zamanlı kullanıldığını doğruladı.
Sapsan’ın savaş alanında kullanıldığının teyit edilmesi, Ukrayna’nın kendi politik, endüstriyel ve operasyonel kontrolü altında uzun menzilli saldırı kapasitesine sahip olduğunu göstermesi açısından büyük önem taşıyor. Derin menzilli angajmanların giderek belirleyici hale geldiği savaşta, Sapsan’ın devreye girmesi, Kiev’in cephe gerisindeki stratejik hedefleri yerli imkanlarla vurabileceğini ortaya koyuyor.
Zelenski, gazetecilerin sorularını yanıtlarken kaç adet füze veya fırlatıcı sistemin hizmette olduğunu açıklamaktan kaçındı. Bununla birlikte, “kullanıma başlandı” ifadesiyle Sapsan’ın sahada aktif olarak yer aldığını teyit etti. Ukrayna yönetimi, caydırıcılığı artırmak amacıyla sistemin genel varlığını duyururken, teknik ve operasyonel detayları gizli tutmayı tercih ediyor.
Sapsan, Sovyet dönemi füze mirası üzerine inşa edilen ve Pivdenne tasarım bürosu öncülüğünde geliştirilen bir sistem. Üretimi ise Pivdenmash tesislerinde gerçekleştiriliyor. Başlangıçta ihracat odaklı bir versiyonun geliştirildiği ve Suudi Arabistan’ın projeyle ilgilendiği biliniyor. Tekerlekli fırlatıcıya monte edilmiş, tek kademeli katı yakıtlı bir balistik füze olan Sapsan, iki füzeyi aynı anda taşıyıp fırlatabiliyor ve atış sonrası hızla pozisyon değiştirebiliyor. İhracat sürümleri için açıklanan veriler, 280-300 kilometre menzil ve yaklaşık 480 kilogram harp başlığı kapasitesine işaret ediyor. Ancak Ukrayna ordusunun kullanımındaki sürümlerin 400 ila 500 kilometre menzile ulaşabildiği tahmin ediliyor. Ukraynalı yetkililer daha önce yaklaşık 300 kilometrelik bir mesafeye başarıyla atış yapıldığını duyurmuştu.
Sapsan’ın operasyona alındığının duyurulması, Rusya’nın bu yıl içerisinde Sumı ve Dnipropetrovsk bölgelerinde Sapsan üretim altyapısını hedef aldığını ileri sürdüğü saldırıların ardından geldi. Rus güvenlik kaynakları, bu saldırılarla sistemin üretim kapasitesinin “felç edildiğini” iddia etmişti. Ancak Zelenski’nin açıklamaları, ya bu saldırıların başarısız olduğunu ya da üretimin farklı bölgelere kaydırılarak güvence altına alındığını gösteriyor. Öte yandan Rusya, Sapsan’ın teorik olarak 750 kilometre menzile sahip olduğunu iddia ederek, Moskova ve Minsk dahil geniş bir alanın tehdit altında olduğunu öne sürüyor.
Sapsan, Ukrayna’nın savaş boyunca kullandığı sistemler arasında farklı bir konumda yer alıyor. Sovyet yapımı Tochka-U füzesinin 120 kilometre menzili ve benzer harp başlığı kapasitesi, cephe hattı ötesindeki hedeflere ulaşmakta yetersiz kalıyordu. 2023’ten itibaren kademeli olarak tedarik edilen Batı menşeli ATACMS füzeleri ise erken modellerde 165 kilometre, son sürümlerde ise 300 kilometreye kadar menzile ulaşıyor. Neptun gibi seyir füzeleri 1.000 kilometreye, Flamingo gibi yeni nesil sistemler ise 3.000 kilometreye kadar hedef vurabiliyor; ancak bu sistemler genellikle daha küçük başlık taşıyor ve daha uzun sürede hedefe ulaşıyor. Bu bağlamda Sapsan, hızlı ve ağır harp başlığı taşıyan bir balistik sistem olarak, hem orta menzilli hedeflere etkin şekilde ulaşma hem de stratejik seyir füzelerinin verimsiz olacağı durumlarda avantaj sağlama amacı taşıyor.
Kaynak: Army Recognition
