Verinizi satarak yapay zeka devriminde rol alabilirsiniz!
Yapay zeka dünyasında, veriler yeni petrol olarak kabul ediliyor. Günümüzde büyük teknoloji firmalarından startup’lara kadar birçok yapay zeka geliştiricisi, daha yetenekli yapay zeka destekli ürünler yaratmak amacıyla çeşitli veri kaynaklarından lisans alıyor.
Büyükten küçüğe tüm yapay zeka üreticileri, daha yetenekli ve yasal olarak daha kabul edilebilir yapay zeka destekli ürünler yetiştirmek amacıyla veri sağlayan aracı şirketlerden e-kitap, görüntü, video, ses gibi içerikleri lisanslıyor. Shutterstock, model eğitimi için milyonlarca görsel sağlamak üzere Meta, Google, Amazon ve Apple ile anlaşmalar yaparken OpenAI, modellerini haber arşivleri üzerinde eğitmek için çeşitli haber kuruluşlarıyla anlaşmalar imzaladığı biliniyor. Fakat çoğu durumda, bu verileri üreten kişilerin kendileri yani ürünlerin sahipleri bu sistem üzerinden bir maddi kazanç sağlayamıyor. Yapay zeka girişimi Vana, bu durumu değiştirmeyi hedefleyen yeni bir model öneriyor.
MIT Media Lab’de gelişmekte olan pazar alanları için teknoloji geliştirmeye odaklanan bir sınıfta tanışan Anna Kazlauskas ve Art Abal, 2021 yılında Vana’nın kurucu ortakları oldu. Vana’dan önce MIT’de bilgisayar bilimleri ve ekonomi okuyan Kazlauskas, daha sonra Y Combinator’dan bir fintech otomasyon girişimi olan Iambiq’i başlatmak üzere ayrılmıştı. Eğitimli bir şirket avukatı olan Abal, veri etiketleme şirketi Appen’de etki kaynaklarını yönetmeden önce Boston merkezli bir danışmanlık firması olan The Cadmus Group’ta ortak olarak çalışıyordu.
Kazlauskas ve Abal, kullanıcıların sohbetleri, konuşma kayıtları ve fotoğrafları da dahil olmak üzere verilerini, daha sonra üretken yapay zeka modeli eğitimi için kullanılabilecek veri setleri halinde “bir araya getirmelerine” olanak tanıyan bir platform oluşturmak için Vana adlı şirketi kurduklarını söylediler. Ayrıca, bu veriler üzerinde genel modellere ince ayar yaparak daha kişiselleştirilmiş deneyimler (örneğin, sağlıklı yaşam hedeflerinize dayalı günlük motivasyon sağlayan sesli mesaj veya stil tercihlerinizi anlayan resim üreten bir uygulama) oluşturmayı hedefliyorlar.
Kazlauskas, “Kullanıcıların katkıda bulunduğu verilerle sahip oldukları ve yönettikleri modeller oluşturmayı ve kullanıcıların bu verileri ve modelleri herhangi bir uygulamada kullanabilmelerini sağlamayı hedefliyoruz” dedi.
Şimdilik, Vana kullanıcıların verilerini üretken yapay zeka modeli eğitimi için şirketlere satmadığını iddia etse de kullanıcıların Reddit gönderilerinden başlayarak istedikleri takdirde bunu kendilerinin yapmasına olanak sağlamayı hedefliyor.
Vana bu ay Reddit Data DAO (Dijital Otonom Organizasyonu) adını verdiği, birden fazla kullanıcının Reddit verilerini bir araya getiren ve bu birleşik verilerin nasıl kullanılacağına birlikte karar vermelerini sağlayan bir program başlattı. Reddit hesabıyla katılım sağladıktan, Reddit’e veri talebinde bulunduktan ve bu verileri Dijital Otonom Organizasyonu’na yükledikten sonra, kullanıcılar birleştirilmiş verilerin yapay zeka şirketlerine ortak kâr amacıyla lisanslanması gibi kararlar üzerinde DAO’nun diğer üyeleriyle birlikte oy kullanma hakkı elde ediyor.
We have crunched the numbers and r/datadao is now largest data DAO in history: Phase 1 welcomed 141,000 reddit users with 21,000 full data uploads.
— r/datadao (@rdatadao) April 11, 2024
Vana, kullanıcıların kendi verileri üzerinde tam kontrol sahibi olmalarını ve bu verileri diledikleri gibi yönetebilmelerini sağlayan bir platform sunuyor. Bu platform sayesinde kullanıcılar, verilerini Vana’nın sunucularında depolamak yerine, kendi cihazlarında saklayarak verilerinin kullanımlarını da kendileri belirleyebilecekler. Vana, kullanıcıların bu verileri yapay zeka uygulamalarında kullanmalarına olanak tanıyan bir yapı kurmayı hedefliyor.
Vana’nın önerdiği model, kullanıcıların kendi verilerini, özellikle Reddit verilerini, yapay zeka eğitimi için kiralamalarına izin veriyor. Bu model, kullanıcıların verilerini gruplayarak daha büyük ve değerli veri setleri oluşturarak bu setler ile yapay zeka şirketlerine verilerinin lisanslanmasını mümkün kılıyor. Vana, kullanıcıların bu süreçten maddi kazanç sağlamalarını da hedefliyor.
Vana’nın bu girişimi, veri gizliliği ve kullanıcı hakları konusunda önemli soruları da beraberinde getiriyor. Platform, kullanıcı verilerinin korunması ve etik kullanımı konusunda yasal düzenlemelere uyum sağlamayı taahhüt ediyor. Ancak, kullanıcı verilerinin ticarileştirilmesi, veri gizliliği ve güvenliği konularında endişeleri de beraberinde getiriyor.
Vana’nın, kullanıcıların kendi verileri üzerinde daha fazla kontrol ve maddi geri dönüş sağlamayı amaçlayan yenilikçi modeli, veri sahiplerinin haklarını güçlendirmeyi ve yapay zeka eğitimi süreçlerinde daha adil bir paylaşım sağlamayı hedefliyor. Eğer başarılı olursa, Vana, yapay zeka dünyasında verilerin kullanımı ve değerlendirilmesi konusunda yeni bir dönem başlatabileceği düşünülüyor.
