İsrail’in, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a baskı yaptığı “Karanlıklar Prensi” Muhammed Dahlan sessizliğini bozdu. Dahlan, Amerikan basınına verdiği röportajda Filistin’de yeni bir liderin olması gerektiğini söyledi. Hamas ise Filistin’de yeni bir yönetim formülü üzerinde çalışıyor ve bu formüle Dahlan’ı da dahil etmeye hazırlanıyor.
New York Times’a tarif
Muhammed Dahlan geçtiğimiz günlerde New York Times’a bir röportaj verdi. Röportajı verdiği kurum kadar söyledikleri de dikkat çekici Dahlan’ın… ‘Karanlıklar Prensi’ yeni bir lider tarif etti ve bu tarifi yaparken bir tek kendi adını söylemedi. Dahlan, yeni bir Filistinli liderin çıkması; Gazze ve Batı Şeria’yı ortak bir şekilde yönetmesi gerektiğini söyledi. Dahlan, bu liderin Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan tarafından da desteklenmesinin önemine dikkat çekti.
Her yerden kovuldu
2006’daki Filistin seçimlerinin ardından olayları alevlendiren isim Muhammed Dahlan oldu. İsmail Haniyye’nin kurduğu hükümete karalama kampanyası ve hatta darbe girişiminde bulunan Dahlan, Hamas’ın Gazze’de hakimiyet kurmasının ardından kentten kovuldu. Batı Şeria’ya giden Dahlan, yolsuzluk dosyaları sebebiyle Mahmud Abbas tarafından Fetih Hareketi’nden de uzaklaştırıldı. Bu olayların ardından Dahlan Birleşik Arap Emirlikleri’ne gitse de ismi hep Gazze’de kaldı. Dahlan hem bölgede finanse ettiği aileler vasıtasıyla hem de geri dönüş açıklamalarıyla isminin diri kalmasını sağladı.
Ortak yönetim
Hamas’ın düşüncesine göre bütün Filistin direnişine ait tüm örgütler uluslararası bir yapıda birleşecek. Bu çatı organizasyon Gazze ve Batı Şeria yönetiminde olacak ve İsrail ile diyalog sürecini sürdürecek. Bu diyalog elbette Filistin direnişini pasif noktaya çeken bir süreci içermeyecek. İsrail’e çatışmadan iki tarafında zarar gördüğü ve her saldırıya karşılık verileceği söylenerek diyalog sürecek.
Hamas, Dahlan’a soğuk değil
Hamas, Muhammed Dahlan ismine hiç sıcak bakmasa da bu organizasyonda yer vermeyi düşünüyor. Tüm direnişin toplandığı noktada Dahlan’ın olmamasının sürece birleşmeye halel getireceğini düşünüyor olabilirler. Aynı zamanda Dahlan’ın özellikle Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ile olan ilişkileri de Gazze’nin imarını, Gazzelilerin yaralarının sarılmasını kolaylaştıracak seviyede.
Rusya’dan destek
Tüm bu gelişmeler yaşanırken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Orta Doğu ve Afrika Ülkeleri Özel Temsilcisi Mihail Bogdanov’dan bir açıklama geldi. Bogdanov, Filistinli grupların temsilcilerinin, 29 Şubat-1 Mart tarihlerinde başkent Moskova’da toplanacağını açıkladı. İki günlük toplantıya Suriye ve Lübnan’ın aralarında bulunduğu birçok ülkeden Filistin temsilcileri davet edildi. Bogdanov, “Amacımız, çeşitli Filistinli grupların siyasi olarak saflarını birleştirme konusunda anlaşmalarına yardımcı olmak.” dedi.
İlk adım Amerikan basınında
“Karanlıklar Prensi” yani Muhammed Dahlan… Hiçbir zaman tam olarak ortadan kaybolmadı Dahlan, ismi arada bir de olsa gündeme geldi. O da bunu istiyordu. Yolsuzluk dosyaları, şantaj kayıtlarıyla kovulduğu Gazze’de bazen hatırlatmak; kötü anıları unutturmak. Gazze’deki İsrail saldırıları devam ederken Dahlan, yeni bir sürecin ilk adımını Amerikan basını aracılığıyla attı. Bu sürece eski düşmanı Hamas’ta da kısıtlı bir destek düşüncesi var.
Eski arkadaşlar buzları eritecek mi?
Dahlan üniversiteden arkadaşı Hamas’ın Gazze lideri Yahya Sinvar ile bu kez buzları eritebilir mi, bilinmez… Bu kez diyorum çünkü 2021 yılında Filistin seçimleri için Sinvar, Mahmud Abbas’ın yönetimi bırakması için Dahlan ile görüştü. Abbas, tehlikenin farkına varınca seçimleri iptal ederek koltuğunu sağlama aldı. Bu kez Abbas’ın tamamen devre dışı kaldığı bir plan karşımızda…
Kasım’da başlayan süreç sürüyor
10 Kasım 2023’te devam eden müzakerelerden aldığım bilgilere göre İsrail’in, Dahlan’a ilişkin adımları şu şekildeydi:
İsrail, Hamas’ı ortadan kaldırdıktan sonra Gazze’de, Batı Şeria’daki gibi bir işgal politikası izlemek istiyor. İsrail, Gazze ve diğer Filistin topraklarının aynı yönetimde olmasını, kendilerinin yönetebileceği bir profilin olmasını arzu ediyor. Abbas’a Gazze’yi yönetme teklifini iletti. Abbas, İsrail’in direkt Gazze’ye lider olma teklifini müzakereye açtı. İsrail yönetimi, “Abbas olmazsa Gazze’ye Dahlan’ı getiririz.” söylentisi çıkararak Abbas’a baskı uyguluyor.
