Boeing ve ABD Hava Kuvvetleri arasında E-7A Wedgetail anlaşmazlığı sürüyor!
ABD Hava Kuvvetleri tarafından uçak üzerindeki tasarım değişiklikleri ve fiyat konusundaki görüşmelerin henüz sonuçlandırılamadığı belirtiliyor.
Geçtiğimiz günlerde Boeing ve ABD Hava Kuvvetleri arasında E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol (AEW&C) uçaklarının fiyatı konusunda bazı anlaşmazlıkların yaşandığı ve bu anlaşmazlıklar nedeniyle nihai üretim anlaşmasının imzalanamadığı iddia edilmişti.
20 Şubat günü başlayan ve 25 Şubat günü son bulan Singapur Airshow sırasında gazetecilere açıklamalarda bulunan üst düzey bir Boeing yetkilisi de bu iddiaları doğrulayarak ABD Hava Kuvvetleri ile henüz nihai anlaşmanın imzalanmadığını açıkladı.
Boeing Defence İş Geliştirme ve Stratejiden Sorumlu Başkan Yardımcısı Bernd Peters tarafından Singapur Airshow’da gazetecilere yapılan açıklamada, Boeing’in ABD Hava Kuvvetleri ile ilk etapta üretilecek iki prototip E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağının fiyatı konusunda henüz anlaşmaya varmadığı belirtildi.
Peters açıklamasında, “ABD Hava Kuvvetlerinin uçak üzerinde istediği değişikliklerin gecikmeye neden olup olmadığını söyleme özgürlüğüm yok ancak platformun fiyatlandırması konusunda ABD Hava Kuvvetleri ile yapılan görüşmeleri desteklemeye devam ediyoruz. Her zaman uygun fiyat ile kapasiteyi dengelemeye çalışıyoruz.” dedi.
ABD Hava Kuvvetleri envanterindeki Boeing E-3A Sentry havadan erken ihbar ve kontrol uçaklarını Boeing E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçakları ile değiştirmek istiyor. Alınacak uçakların ABD Hava Kuvvetlerinin ihtiyaçları doğrultusunda yeni konsollar ve ekipmanlarla donatılması planlanıyor. Yeni ekipmanların entegrasyonu ve test faaliyetlerinin yürütüleceği 2 adet prototip E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağı üretim faaliyetleri ise belirsizliğini koruyor.
ABD Hava Kuvvetleri toplam 26 adet E-7A Wedgetail alacak
Boeing yaklaşık bir yıl önce ABD Hava Kuvvetleri ile iki adet E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağının üretimi için 1,2 milyar dolar değerinde bir ön sözleşme imzalamıştı. İmzalanan ön sözleşme ile Boeing, ABD Hava Kuvvetleri ile fiyat ve isterler konusunda görüşmelerini sürdürürken uçakların geliştirme faaliyetine başlayacaktı ancak yürütülen görüşmelerde bir türlü anlaşma sağlanamamasın uçakların üretiminde gecikmeye ve belirsizliğe sebep olduğu ifade ediliyor. Bu durumun toplamda 26 adet E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağını 2032 yılına kadar envantere almayı hedefleyen ABD Hava Kuvvetlerinin planları üzerinde yaratacağı etkiler ise merak konusu.
13 Şubat tarihinde gazetecilere açıklamalarda bulunan ABD Hava Kuvvetleri Sekreteri Frank Kendall, ABD Hava Kuvvetlerinin E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağının tasarımında talep ettiği değişiklikler nedeniyle kuvvetin Boeing ile fiyat anlaşması yapmakta zorlandığını söyleyerek görüşmelerin çıkmaza girdiğini işaret etmişti.
ABD Hava Kuvvetlerinin ilk iki prototip E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağını 2027 yılında teslim almayı hedeflediğini söyleyen Kendall, nihai üretim sözleşmesinin imzalanmasındaki gecikmelerin bu planlamayı bozabileceğini belirtti.
Boeing yılda 6 uçak teslim etmeyi hedefliyor
ABD Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan 31 adet Boeing E-3A Sentry havadan erken ihbar ve kontrol uçağı yerine 26 adet Boeing E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağı tedarik etmeyi öngörüyor. Prototip ilk iki uçağın 2027 yılına kadar, 26 uçağın tamamının ise 2032 yılına kadar ABD Hava Kuvvetleri envanterine girmesi planlanıyor.
Öte yandan yıllık E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağı üretimini 6 adede çıkarmayı hedefleyen Boeing’in, sözleşme görüşmelerinin çıkmaza girmesi ile bu hedefini gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceği ise bilinmiyor.
Geçtiğimiz aylarda Washington eyaletinin Seattle şehrinde bulunan Boeing tesislerinde gazetecilere açıklamalarda bulunan E-7A Wedgetail Program Yöneticisi Stu Voboril, öngörülen teslimat hedeflerinin tutturulabilmesi için yıllık 6 adetlik üretim hedefini yakalamasının önemini vurgulamıştı.
Yakın zamanda NATO ve Birleşik Krallık tarafından da tercih edilen E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağı için ciddi bir üretim altyapısının kurulması hedefleniyor. Birleşik Krallık tarafından sipariş edilen 3 adet E-7A Wedgetail AEW1 konfigürasyonundaki uçağın üretimi sürüyor, Birleşik Krallık’ın toplamda 5 adet uçak sipariş etmesi öngörülüyor.
NATO ise ilk etapta 6 adet E-7A Wedgetail havadan erken ihbar ve kontrol uçağı sipariş ederken, envanterindeki E-3A Sentry uçaklarının tamamının E-7A’larla değiştirilmesi düşünülüyor. İlk uçağın 2031 yılında NATO envanterine girerek operasyonel olması bekleniyor.
Almanya’daki Geilenkirchen Hava Üssü’nde konuşlu bulunan NATO havadan erken ihbar ve kontrol uçağı filosunda 1 uçağın kazada kaybedilmesi ve 3 uçağın da emekli edilmesiyle birlikte halihazırda 14 adet E-3A uçağı bulunuyor. Uçaklar NATO görevleri kapsamında Konya (Türkiye), Preveze (Yunanistan) ve Trapani (İtalya) ve Ørland’da (Norveç) bulunan ileri operasyon üslerine belirli dönemlerde konuşlanarak görev yapıyor.
