Gazze’de derhal ve sürekli ateşkes ile Hamas’ın elinde bulunan tüm rehinelerin serbest bırakılması çağrısında bulunan ABD’nin BM Güvenlik Konseyi karar taslağını Çin ve Rusya veto etti.
Ekim 2023’ten beri Gazze Şeridine yönelik işgal sürecini devam ettiren İsrail için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ateşkes çağrısı yapmak için anlaşmaya çalışıyor. Ancak konseyin dördüncü toplantısında da karar üzerinde bir anlaşma gerçekleşmedi.
Anlaşmazlığın bu seferki nedeni, Rusya ve Çin’in talep ettiği koşulsuz ateşkes konusunda ısrar etmesi oldu. ABD ise ateşkes çağrısı için çalışmalarını rehine takası ve Hamas’ın kınanması üzerine yoğunlaştırıyor.
Konseyde on bir üye ülke karar lehine oy kullanırken, bir ülke çekimser kaldı. Cezayir, Çin ve Rusya ise karara karşı çıktı.
New York merkezli diplomatik eksen; İsrail, Hamas, Mısır, Katar ve ABD arasında Katar’ın Doha şehrinde bir rehine anlaşması üzerinde gelişiyor. ABD’li ve İsrailli yetkililer, Biden yönetiminin karar taslağına destek sağlamak için haftalardır çalıştığını söyledi.
ABD, daha fazla oy toplamak için karar taslağında ateşkese atıfta bulunan paragraf metnini güçlendirdi. Ayrıca ABD metninde, İsrail’in Refah’a olası bir kara saldırısına ilişkin kaygıları ifade eden sert bir dil de içeriyordu.
Konsey toplantısından kısa bir süre evvel, Biden ve Netanyahu, bir görüşme gerçekleştirdi. Toplantıdan sonra yapılan açıklamalarda, Biden’in diplomatik manevralar yapmaya çalıştığı gözlemlendi. Biden, Netanyahu’nun Gazze stratejisinden uzak, ancak Hamas’a karşı mücadelesine yakın bir görüntü çizmeye çalıştı.
Ayrıca ABD Senatosundan Chuck Schumer, Netanyahu’nun yolunu kaybettiğini söylediği ve savaş sona erdiğinde İsrail’de yeni bir seçim yapılması çağrısında bulundu. Biden da bu konuşmayı destekler nitelikte hareket etti. Bu yüzden görüşme sırasında Netanyahu, Schumer’in konuşmasından ve Biden’ın bunu desteklemesinden şikâyetçi oldu.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, “Başbakan Netanyahu, ABD basınında çıkan çeşitli şeyler hakkındaki endişelerini dile getirdi. Başkan Biden’ın bakış açısına göre bu bir siyaset meselesi değil, politika ve strateji meselesidir” dedi.
İsrail’de yapılan son anketlere göre, İsraillilerin %70’i İsrail ordusunun Gazze Şeridine yönelik işgal sona erdiğinde, erken seçimlerin yapılması fikrini destekliyor. Anketlerde yer alan ‘’Bugün seçimler yapılsa, kime oy verirdiniz?’’ sorusuna göre Netanyahu ve koalisyonunun mağlup olacağı görülüyor. Netanyahu’yu eleştirenler, onun halk protestolarını geciktirmek için savaşı uzattığını söylüyor ve onun görevden alınması yönünde çağrıda bulunuyor.
ABD ve İsrail arasındaki fikir ayrılıklarının daha da derinleştiği bir ortamda gerçekleşen dördüncü toplantıda, Rusya’nın BM Büyükelçisi Vasily Nebenzya, “Washington’un eylemleri 32 bin Filistinlinin hayatına mal oldu” dedi. Nebenzya, ABD’nin yalnızca İsrail’in Refah’ı işgal etmesi için daha fazla zaman kazanmayı amaçladığını savundu.
Cezayir’in BM Büyükelçisi Amar Bendjama konuşmasında ülkesinin geçen ay sunduğu karar taslağını hatırlattı ve kararın sonuçta veto edildiğini söyledi. Bendjama: ‘’ Bugün sunulan metin net bir barış mesajı vermiyor” dedi.
Kararı veto eden Çin Büyükelçisi Zhang Jun: “Nihai metin belirsizliğini koruyor ve acil ateşkes çağrısı yapmıyor” dedi. Çin’in vetosu nedeniyle ABD ve İngiltere’nin Çin’e yönelik suçlamalarını reddetti.
İsrail’in Hamas saldırılarını gerekçe göstererek, Gazze Şeridine yönelik yıkıcı işgali, Gazze nüfusunun %85’ini ülke içinde yerinden edilmeye zorladı. Saldırılar neticesinde Gazze’nin %60’ı yok edildi. İsrail, Uluslararası Adalet Divanı’nda soykırımla suçlanıyor.
