Son yıllarda askeri teknoloji alanındaki gelişmelerle adından söz ettiren Çin, en çok merak edilen savaş araçlarından olan hayalet uçağı olan J-35A’yı görücüye çıkardı. Tayvan ile yaşanan gerilim sebebiyle sık sık gündeme gelen ülke askeri envanteri hızla yenilerken, ürettiği savaş araçlarını ihraç ederek küresel pazarda da yer edinmeye çalışıyor.
Salı günü Guangdong eyaletindeki Zhuhai’de açılan ve Pazar gününe kadar devam edecek olan 15. Çin Uluslararası Havacılık ve Uzay Fuarı’nın açılış töreninden sonra bir J-35A uçağı kısa bir gösteri yaparak dikkatleri üzerine çekti. Ülkenin yeni hayalet uçağı, kısa bir uçuş gösterisi yaptı. Söz konusu uçağın gösterisi, kamuoyunun önünde uçtuğu ilk sefer oldu ve uçağın Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri tarafından gizliliğinin kaldırılmasından bir hafta sonra gerçekleşti.
Çinli kaynaklara göre J-35A, çok rollü orta boyutlu bir hayalet savaş uçağıdır. Uçağın göreve başlamasıyla birlikte Çin, ABD’den sonra aktif hizmette iki tür hayalet savaş uçağına sahip olan ikinci ülke olacak. Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri, ilk kez 2016’nın sonunda hizmete giren geniş bir J-20 hayalet savaş uçağı filosu işletiyor.
Çin, J-20 ve J-35A hayalet savaş uçaklarıyla, ABD’den sonra iki tür hayalet savaş uçağını işletme kapasitesine sahip ilk ülke olduğunu iddia ediyor. ABD’nin envanterinde bu sınıfta F-22 ve F-35 uçakları var. Rusya’nın ise şu anda hizmette olan bir hayalet savaş uçağı olan Su-57 bulunuyor. Bir diğer uçak olan Su-75 Checkmate, hâlâ geliştirilme aşamasında bulunuyor.
Çin Havacılık Endüstrisi Şirketi’ne göre beşinci nesil savaş uçağı olan J-35A, Shenyang Uçak Tasarım ve Araştırma Enstitüsü tarafından tasarlandı ve öncelikle hava muharebesi gerçekleştirmek için kullanılacak. J-35A, Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri’nin Zhuhai’deki fuarda sunduğu en önemli öne çıkanlardan biri olup, söz konusu fuar Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri’nin kuruluşunun 75. yıl dönümünden bir gün sonra açıldı.
Fuarda FH-97A İnsansız Savaş Uçağı da yer aldı
Fuarda J-35A uçağı ile birlikte FH-97A uçağı sergilendi. FH-97A, Çin’in yapay zekâ ve gelişmiş insansız hava teknolojilerini birleştirerek ürettiği yeni nesil insansız savaş uçağı olarak dikkat çekiyor.
Çin’in CASC (China Aerospace Science and Technology Corporation) tarafından geliştirilen bu uçak, ilk kez 2022 Zhuhai Hava Gösterisi’nde tanıtıldı ve Çin’in “lojistik destek, savunma kabiliyetleri ve düşük maliyetli hava üstünlüğü” hedeflerine uygun olarak tasarlandı. Uçağın J-20 ve J-35A gibi beşinci nesil hayalet savaş uçaklarına destek sağlamak amacıyla geliştirildiği düşünülüyor.
FH-97A, özellikle ABD yapımı MQ-28 Ghost Bat İHA’ya benzetiliyor. Bu sayede birçok alanda kullanılmasını mümkün kılıyor. Uçak aynı zamanda, daha maliyetli ve daha değerli insanlı savaş uçaklarına destek olarak da görev yapabilecek. İnsanlı savaş uçaklarıyla çalışırken, gözetleme, hedef tespiti, elektronik harp ve hatta doğrudan saldırı görevlerini üstlenebilecek.
Ayrıca, FH-97A’nın, daha küçük ve çevik olan J-10 ve J-16 gibi dördüncü nesil savaş uçaklarıyla da görev yapabileceği düşünülüyor. Bu uçaklarla ortak çalışarak, daha büyük operasyonel görevlerde destek sağlama ve hava savunma görevlerini paylaşma olanağı sunacak. FH-97A’nın modüler yapısı ve göreve uyum sağlama kapasitesi, bu işbirliklerinin kapsamını genişletecek.
F-35A ve J-35A uçaklarının teknik özellikleri
Çin’in J-35A’si yeni tanıtıldığı için bazı özellikleri henüz kamuoyuyla paylaşılmamış olabilir. Ancak bilinen temel özellikler şu şekildedir:
| Özellik | J-35A | F-35A |
|---|---|---|
| Üretici | Shenyang Aircraft Corporation (Çin) | Lockheed Martin (ABD) |
| Nesil | 5. Nesil | 5. Nesil |
| Rol | Çok Amaçlı Hayalet Savaş Uçağı | Çok Amaçlı Hayalet Savaş Uçağı |
| Uzunluk | 17-18 m (tahmini) | 15.7 m |
| Kanat Açıklığı | 11-12 m (tahmini) | 10.7 m |
| Maksimum Kalkış Ağırlığı | ~28.000 kg (tahmini) | 31.800 kg |
| Motor | WS-13E veya WS-19 (gelişmiş Çin motoru) | Pratt & Whitney F135 |
| Maksimum Hız | Mach 1.8 (tahmini) | Mach 1.6 |
| Menzil | 1.500 km (dahili yakıt) | 2.200 km (dahili yakıt) |
| Maksimum İrtifa | ~16.000 m (tahmini) | 15.240 m |
| Silah Yük Kapasitesi | ~8.000 kg (tahmini) | 8.160 kg |
| Dahili Silah Yuvası | Var | Var |
| Harici Silah Yuvaları | 6 harici pylon (tahmini) | 6 harici pylon |
| Stealth (Hayalet) Kapasitesi | Yüksek (tahmini, radar izi düşük olacak şekilde tasarlandı) | Yüksek (düşük radar izi) |
| Aviyonikler | Son teknoloji Çin aviyonikleri, güncellenebilir | AN/APG-81 AESA radar, gelişmiş elektronik harp ve iletişim sistemleri |
| Sensör Füzyonu | Evet | Evet |
| Fiyat | Belirtilmedi, daha düşük maliyet hedefleniyor | ~80 milyon dolar |
F-35A ve J-35A arasındaki farklılıklar
- Gizlilik (Stealth) Kapasitesi: Her iki uçak da düşük radar izine sahip olacak şekilde tasarlandı. Ancak F-35A’nın stealth teknolojisinin daha olgun olduğu düşünülüyor.
- Menzil ve Hız: F-35A’nın menzili J-35A’ya göre daha uzun. J-35A’nın maksimum hızı ise F-35A’dan daha yüksek olabilir.
- Aviyonik ve Sensörler: F-35A, son derece gelişmiş aviyonik sistemlere sahip ve özellikle AN/APG-81 AESA radar, yüksek hassasiyette tehdit algılama sağlıyor. J-35A’nın aviyonik sistemleri Çin’in geliştirdiği en son teknolojilerle donatılmış olsa da, ABD’nin F-35 sistemleri daha gelişmiş kabul ediliyor.
- Maliyet: Çin’in J-35A’yı daha uygun maliyetle üretmesi hedefleniyor, böylece F-35A’ya göre daha ekonomik bir seçenek olabilir.
