Kanada’nın önde gelen askeri yayın organlarından Esprit de Corps, son sayısında Türkiye’nin savunma politikaları, dış ilişkilerdeki etkisi ve askeri kabiliyetlerindeki dönüşümü kapsamlı bir şekilde ele aldı. Dergi, Türkiye’nin savunma sanayiinde elde ettiği başarıların yalnızca bölgesel değil, küresel ölçekte dikkat çektiğini belirterek, Ottawa ile Ankara arasında “stratejik temelli yeni bir iş birliği döneminin” mümkün olabileceğini değerlendirdi.
Yazıda, Kanada’daki savunma çevrelerinin Türkiye’nin son yıllardaki teknolojik gelişimini yakından izlediği ifade edildi. “Türk endüstrisinin özellikle insansız hava araçları, zırhlı kara araçları ve elektronik harp sistemlerinde ulaştığı seviye, Kanada şirketlerinin ilgisini çekmeye başladı” ifadelerine yer verildi.
Dergi, iki ülke arasında geçmişte yaşanan diplomatik gerginliklerin, özellikle 2020 yılında Kanada’nın bazı İHA bileşenlerinin ihracatını askıya almasının ilişkilerde kısa süreli bir duraksama yarattığını hatırlattı. Ancak bu dönemin ardından hem Ottawa hem de Ankara’nın “stratejik ve ticari temelli yeni bir ilişki zeminini araştırdığı” aktarıldı.
Esprit de Corps, Türkiye’nin savunma alanında dışa bağımlılığını azaltma çabasının, Kanada’nın da üretim ve inovasyon kapasitesini çeşitlendirme hedefiyle örtüştüğünü belirtti. Bu durumun teknoloji paylaşımı, ortak üretim, bakım ve lojistik alanlarında doğal iş birliği fırsatları doğurduğu vurgulandı. NATO bağlamında ise Kanada’nın kuzey kanadında, Türkiye’nin doğu ve güney kanadında kritik roller üstlendiği hatırlatılarak, iki ülke arasında istihbarat paylaşımı, deniz devriyesi ve ortak eğitim konularında daha yakın koordinasyonun “ittifakın bütünlüğü açısından büyük değer taşıyabileceği” ifade edildi.
Dergi, Kanada’nın radar, sensör ve uzay teknolojilerindeki uzmanlığının; Türkiye’nin platform geliştirme ve maliyet etkin üretim gücüyle birbirini tamamlayıcı nitelikte olduğunu belirtti. Kanadalı üreticilerin Türk savunma sanayisinin genişleyen ihracat pazarlarına erişmek için ortak girişimler kurabileceği, Türk firmalarının ise Kanada’nın Arktik koşullarındaki teknolojik birikiminden faydalanabileceği aktarıldı.
Esprit de Corps analizinde, Türkiye’nin savunma sanayiindeki ilerlemesinin aynı zamanda “teknolojik bağımsızlığın sembolü” haline geldiği vurgulandı. Bayraktar TB2 ve Akıncı gibi insansız hava araçlarının Ukrayna, Afrika, Kafkasya ve Orta Doğu’daki çatışmalarda belirleyici rol oynadığı, bu ürünlerin artık yalnızca taktik bir araç değil, Ankara’nın diplomatik etkisinin uzantısı haline geldiği ifade edildi.
Dergi, Türkiye’nin deniz kuvvetlerindeki modernizasyon sürecini de “önemli bir atılım” olarak nitelendirdi. MİLGEM projesi, TCG Anadolu gemisi ve yeni nesil denizaltı projelerinin, Türkiye’yi Akdeniz ve Kızıldeniz’de “deniz üstünlüğü hedefleyen bir aktör” haline getirdiği kaydedildi.
Analizde, Türkiye’nin dış politikasında “Batı’ya bağımlı geleneksel çizgiden uzaklaşarak çok kutuplu bir diplomasiye yöneldiği” belirtildi. Ankara’nın NATO’nun doğu kanadındaki klasik rolünün ötesine geçerek, Orta Doğu, Afrika ve Kafkasya’da bağımsız çıkarlarını gözeten bir güç haline geldiği vurgulandı. Türkiye’nin Afrika’da artan diplomatik temsilcilikleri, savunma anlaşmaları ve askeri eğitim faaliyetlerinin Kanada’daki savunma çevrelerinde “stratejik bir yayılma” olarak değerlendirildiği aktarıldı.
Dergi, Türkiye’nin enerji jeopolitiğindeki artan rolünü de öne çıkardı. Türkiye’nin Hazar, Doğu Akdeniz ve Kuzey Irak enerji hatlarını güvence altına almak için “askeri diplomasi yöntemlerini etkin biçimde kullandığı” ifade edildi. Bu yaklaşım, “güvenlik, ticaret ve diplomasi arasındaki çizgiyi bilinçli biçimde bulanıklaştıran” bir strateji olarak tanımlandı.
Kanadalı askeri uzmanlara göre, Türkiye’nin yükselişi NATO içindeki dengeleri uzun vadede değiştirebilir. Ankara’nın Rusya-Ukrayna savaşındaki arabuluculuk çabaları ve hem Moskova hem Batı ile kurduğu denge politikası “pragmatik ama meydan okuyucu” olarak nitelendirildi. Dergi, “NATO üyeleri zaman zaman Türkiye’nin bağımsız çizgisinden rahatsız olsa da, Ankara’nın bölgesel krizlerde oynadığı rol vazgeçilmez hale geldi” değerlendirmesini paylaştı.
Yazının sonunda Esprit de Corps, Kanada’nın Türkiye’yi artık sadece tartışmalı bir NATO müttefiki olarak değil, aynı zamanda “dinamik, üretken ve yenilikçi bir savunma sanayi ortağı” olarak gördüğünü belirtti. Dergi, “Her iki ülke de kendi savunma sanayilerini güçlendirirken NATO içinde daha bağımsız bir pozisyon arıyor. Bu durum, Ottawa ve Ankara arasında ortak çıkar temelli yeni bir iş birliği vizyonunu mümkün kılabilir” ifadelerini kullandı.
