Yeni “Kıyamet Günü Uçağı” projesinde zafer Sierra Nevada’nın oldu!
ABD Hava Kuvvetleri, envanterindeki “Kıyamet Günü Uçağı” olarak da bilinen E-4B “Nightwatch” uçaklarının yerini alacak yeni uçağın geliştiirlmesi için başlattığı projede Sierra Nevada Corporation (SNC) ile sözleşme imzaladı. 
ABD Savunma Bakanlığı ve Hava Kuvvetleri tarafından 27 Nisan 2024 tarihinde yapılan açıklamada, E-4B “Nightwatch” uçaklarının yerine yeni uçakların tedarik edilmesi için başlatılan Hayatta Kalabilir Hava Operasyonları Merkezi (SAOC) projesini Sierra Nevada Corporation’ın kazandığını ve şirkete uçakların tedariki için 13 milyon dolar değerinde bir sözleşme verildiği duyuruldu.
Şirketin Hayatta Kalabilir Hava Operasyonları Merkezi projesi kapsamında geliştireceği yeni uçakların 2032 yılından itibaren hizmete girmeye başlaması ve tüm uçakların Temmuz 2036 tarihine kadar teslim edilmesi bekleniyor. ABD Hava Kuvvetleri açıklamasında Sierra Nevada Corporation’a geliştirme faaliyetlerine bir an önce başlayabilmesi için 59 milyon dolar değerinde fon tahsis edildiğini ifade etti.
ABD Hava Kuvvetleri olası bir nükleer savaşta komuta merkezlerinin vurulması ihtimaline karşı uçan komuta kontrol merkezi olarak kullanmak için geliştirdiği E-4B Gelişmiş Hava Komuta Merkezi (AACP) uçaklarını değiştirmek için 2019 yılında Hayatta Kalabilir Hava Operasyonları Merkezi projesini başlatmıştı.
1970’lerden bu yana kullanımda olan E-4B filosunun yerini alacak uçağı belirlemek için başlatılan Hayatta Kalabilir Hava Operasyonları Merkezi (SAOC) ihalesinde Boeing ve Sierra Nevada Corporation yarışıyordu.
Ancak Boeing şirketi geçtiğimiz yılın Aralık 2023’te yaptığı duyuru ile Hayatta Kalabilir Hava Operasyonları Merkezi ihalesinden çekildiğini açıklamış ve böylece Sierra Nevada Corporation yeni “Kıyamet Günü Uçağı” ihalesinde yarışan tek şirket haline gelmişti.
Boeing “Kıyamet Günü Uçağı” ihalesinden çekildi
Boeing ihaleden çekilme sebebini açıklamazken, Boeing ve ABD Hava Kuvvetleri’ne yakın kaynaklar şirketin çekilme sebebinin veri hakları ve sözleşme şartları konusunda anlaşmazlıklar olduğunu iddia etmişti. Kaynaklar, Boeing’in öngörülen geliştirme bütçesini aşan maliyetleri karşılamayı da üstleneceği sabit fiyatlı bir sözleşme imzalamayı reddederek ihaleden çekildiğini belirtmişti.
Boeing’in 2014 yılından bugüne kadar aralarında yeni ABD Başkanlık uçağı VC-25B uçaklarının ve NASA için Starliner uzay aracının geliştirilme projelerinin de olduğu çok sayıda projede sabit fiyatlı sözleşmeler yüzünden 16,3 milyar dolar zarar ettiği belirtiliyor.
ABD Hava Kuvvetleri 8 – 10 adet “Kıyamet Günü Uçağı” alacak
13 milyar dolarlık projenin Sierra Nevada Corporation tarihinde imzalanan en büyük sözleşmelerden biri olduğu belirtilirken, şirketin proje kapsamında havada yakıt ikmali ve güvenli iletişim gibi askeri sistemleri uçaklara entegre etmesi, aynı zamanda ticari uçakları elektronik ve nükleer saldırılara karşı güçlendirmesi bekleniyor. Proje kapsamında ABD Hava Kuvvetleri’nin 8 ila 10 adet “Kıyamet Günü Uçağı” satın alması beklenirken kullanılacak uçak tipine dair henüz bir açıklama yapılmazken, ABD Hava Kuvvetleri’nin 4 motorlu bir uçak istemesi nedeniyle en olası adayın Boeing 747-8 modeli olduğu üzerinde duruluyor.
Envanterdeki mevcut E-4B “Nightwatch” uçaklarında olduğu gibi Boeing 747 uçaklarının tercih edilmesi durumunda Boeing’in bu uçakların üretimini 2023 yılında durdurması nedeniyle şirket daha önce kullanılmış ikinci el uçakları dönüştürmek zorunda kalacak.
ABD Hava Kuvvetleri tarafından Ulusal Hava Operasyonları Merkezi olarak anılan E-4B “Nightwatch” uçakları, olası bir nükleer savaş veya yerdeki komuta ve kontrol merkezlerini yok eden diğer yıkıcı acil durumlarda ABD Başkanı ve diğer karar vericilerin kuvvetleri yönlendirmesine olanak sağlamak üzere tasarlandı. ABD Hava Kuvvetlerine bağlı Küresel Saldırı Komutanlığı tarafından işletilen dört adet E-4B uçağı 1970’lerden bu yana uçuyor ve hizmet ömürlerinin sonuna yaklaşıyor.
ABD Hava Kuvvetleri Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, “Bu kritik ulusal güvenlik silah sisteminin geliştirilmesi, ABD Savunma Bakanlığının nükleer komuta, kontrol ve iletişim kapasitesinin gelecek on yıllar boyunca operasyonel olarak uygun ve güvenli olmasını sağlıyor.” denildi.
ABD Hava Kuvvetlerine göre Sierra Nevada Corporation “Kıyamet Günü Uçağı” olarak adlandırılan Hayatta Kalabilir Hava Operasyonları Merkezi uçakları için ticari bir uçağın güçlendirilmiş ve değiştirilmiş bir versiyonundan inşa edecek, modern güvenli iletişim ve planlama yeteneklerini de içerecek şekilde modüler bir açık sistem yaklaşımı kullanılacak.
Proje aynı zamanda yer destek sistemleri, uçuş mürettebatı, görev mürettebatı ve bakım görevlileri için eğitimlerin yanı sıra yer destek ekipmanı, test ve idame sistemi entegrasyon laboratuvarları ve diğer sistemlerin tedariki ve kurulumunu içerecek.
Sierra Nevada Corporation, ihale kapsamında Temmuz 2023’te Ohio eyaletindeki Dayton Havaalanı’nda yeni bir tesis açmış, 90.000 metrekarelik tesiste Hayatta Kalabilir Hava Operasyonları Merkezi ihalesi için gerekli bakım, onarım ve revizyon altyapısı oluşturulmuştu.
