Avdiyivka, her iki tarafa da pahalıya mal oldu!
Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin yeni atanan başkomutanı Oleksandr Syrskyi, 17 Şubat sabah saat 02.00’de çekilme kararını resmen açıkladı. Syrskyi: “Avdiyivka çevresindeki operasyonel durumu göz önünde bulundurarak ve askerlerimizin can ve sağlığını korurken kuşatmayı önlemeyi hedefleyerek birliklerimizi şehirden çekerek daha avantajlı mevzilerde savunma pozisyonuna geçme kararı aldım’’ dedi. Başkomutan, Avdiyivka’yı geri alma konusunda kararlığını dile getirerek: “Durumu istikrara kavuşturmak ve mevcut pozisyonlarımızı korumak için önlemler alıyoruz” diye ekledi.
Akabinde bölgede çatışmalara giren 110. Tugayın basın sorumlusu Ivan Sekach, Kiev Independent’a, 110. Tugaya ait tüm birimlerinin artık Avdiyivka’nın dışında olduğunu söyledi. Sekach, geri çekilmenin iyi bir seviyede gerçekleştirildiğini, zira Rusların daha çok Ukraynalı asker vurmak için ellerinden geleni yaptığını söyledi. Birimler Sekach’a göre, İHA koruması ve rehberliği ile önceden planlanan çıkış yollarını takip etti. Böylece Avdiyivka’da Rusya destekli ayrılıkçı güçlerin, 2014 yılında Donetsk şehri de dâhil olmak üzere, Donbass bölgesinin önemli bir bölümünün kontrolünü ele geçirmesinden bu yana süren çatışmalar sona erdi.
Resmi kaynaklar çekilmenin başarılı bir şekilde gerçekleştiğini söylerken, bazı askeri analistler Rusların Ukraynalıları kentten kovduğunu açık bir dille ifade ettiler. Ukrayna’ya danışmanlık yapan emekli İngiliz Yarbay Glen Grant, Rusya için adam ve malzeme kaybetmenin pek önemli olmadığını söyledi. Grant, “Onlarla bu şekilde savaşmayı göze alamayız” dedi ve taktiğin değişmesi gerektiğini belirtti.
Bu yönde açıklamalarla birlikte, Ukraynalıların ağır kayıplar vermesine rağmen Moskova yönetiminin de çok ağır bir bedel ödediğini söyleyenlerin sayısı da az değildi. Örneğin askeri analist Michael Kofman, Ukrayna’nın şu ana kadar şehirde tutunmasının kayda değer olduğunu, geri çekilme kararının da tam zamanında verildiğinin altını çizdi.
Onlara göre; Ukrayna’nın tam anlamıyla istila edilmesi girişiminde genel bir cephe hattından geniş kapsamlı saldırılar düzenlemeye çalışan Ruslar, bu sefer güçlerini tek bir hedefe yönelttiler. Kentin kanatları olarak tabir edilen kuzey ve güney arazisini ele geçirmeye çalışırken, kentin içine yönelik doğudan yapılan baskıyı azaltmadılar. Kısaca ne pahasına olursa olsun sadece şehri almaya odaklandılar.
Askeri analist Kofman, çekilme kararının doğruluğunu savunsa da çekilme sürecinin iyi yönetilmediğini düşündüğünü belirtti. Kofman: ‘’Ukrayna kuvvetleri bu savaşı başka bir Bakhmut’a dönüştürmek yerine geri çekilmiş olsa da bu geç oldu. Severodonetsk, Soledar veya Bakhmut’tan öğrenilen dersler sahaya yansımadı ve bu yüzden çekilme, oldukça maliyetli bir şekilde yapıldı” dedi.
Emekli İngiliz Yarbay Glen Grant ise bu noktada daha sert bir yorum yaptı. Grant’a göre Ukrayna birlikleri kenti savunmak adına üç tarafta savaşmak zorunda kalmamalıydı. Üstelik üç tarafındaki saldırının ikisini püskürtmek için yeterli gücü de yoktu. Grant: ‘’Cephenin baskı altına alınacağı açık hale geldiğinde, yani üç hafta önce nasıl geri çekilebileceğimizi bulmalıydık. Yaptığımız tek şey, hiçbir askeri kazanç getirmeyecek bir şey uğruna çok sayıda insanı kaybetmek oldu’’ dedi.
Ukrayna basınına konuşan çok sayıda uzman, tedarik eksikliğinin yanı sıra Ukraynalı birliklerin komuta ve kontrolünün zayıf olduğunu itiraf etti. Ayrıca seçimin yaklaştığı ülkede siyasiler de sahaya müdahale etmekten çekinmedi. Yakın zamanda eski başkomutan General Valerii Zaluzhnyi’nin yerine Syrskyi’nin getirilmesinin de muhtemelen siyasi hesaplarla ilgili olduğu belirtildi.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodomyr Zelensky ise bu kararın askerlerin hayatlarını kurtarmak için alındığını söyledi. Bu kararın nedeni olarak da Batı’dan yapılan silah tedarikindeki aksaklıkları gösterdi. Münih Güvenlik Konferansında konuşan Zelensky, Batılı ülkelerini kendisinin ”canavar” olarak nitelendirdiği Vladimir Putin’i yenmesine yardım etmeye çağırdı. Zelensky, 29 Aralık 2023’te Avdiyivka’yı ziyaret etmişti.
ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna’nın Avdiyivka’dan çekilmesini, yardım paketi konusunda istekli davranmayan kongreyi sorumlu tuttu. Biden, Zelensky ile yaptığı görüşmede ABD’nin Ukrayna’ya olan desteğini yineledi. Bu haftanın başında ABD Senatosu, aylarca süren siyasi çekişmelerin ardından 95 milyar ABD doları büyüklüğünde bir dış yardım paketini onayladı. Ancak bu paket, Temsilciler Meclisi’nde çetin bir mücadeleyle karşı karşıya kaldı.
Rusya Savunma Bakanlığı, 17 Şubat Cumartesi günü yaptığı açıklamada, Rus birliklerinin kasabanın tam kontrolünü ele geçirdiğini ve Başkan Vladimir Putin’in bunu önemli bir zafer olarak selamladığını söyledi. Bakanlık açıklamalarının devamında, Ukrayna birliklerinin Avdiyivka’nın en kuzeybatı ucundaki Kok fabrikasından çekildiğini bildirdi ve Rusya Merkez Kuvvetler Grubuna bağlı unsurların fabrikaya el koyduğunu ekledi.
Rus yanlısı sosyal medya hesaplarının dile getirdiği gibi binlerce Ukrayna askerinin öldüğünü, yüzlercesinin esir alındığını içeren iddialar, henüz resmi kaynaklar tarafından doğrulanmadı. Putin’in bu zaferi, seçim sürecinde propaganda amaçlı kullanacağına ise kesin gözüyle bakılıyor. Putin yaptığı açıklamada; “Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Avdiyivka’dan çekilme kararını, birlikleri oradan kaçarken verdi” dedi.
Avdiyivka’ya dair açıklama yapan bir diğer yetkili Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu oldu. Şoygu: “Rus birlikleri Avdiyivka’da Ukrayna ordusu için dayanılmaz koşullar yarattı. Bu yüzden kaçmak zorunda kaldılar” dedi. Herson bölgesindeki Krinki köyünün kontrolünün ele geçirildiğini de sözlerine ekledi.
Sonuç olarak Rusya tarafı zaferi ön plana çıkaran açıklamalar yaparken, Ukrayna tarafındaki uzmanlar ve kaynaklar ise Avdiyivka özelinde farklı açılardan yenilgiyi ele alıyor. Yılın ikinci ayında gelen bu yenilgi, Ukrayna’nın seçim sürecini etkileyecek gibi duruyor.
