RIM-161 SM-3 (Standart Missile-3) füzesi anakara ve harekât sahasında balistik füze savunması için kullanılan atmosfer dışı önleme gerçekleştirebilen bir balistik füze önleme füzesidir.
Aegis Silah Sistemi’nin (AWS) bir parçası olarak geliştirilen füze, balistik füzeleri ota yol safhasında uzayda önlemek amacıyla doğrudan vuruş gerçekleştiren bir öldürme aracı (KV) ile donatılmıştır. SM-1 ve SM-2 füzelerinin aksine uzay ortamında görev yapabilecek şekilde tasarlanan RIM-161 SM-3 füzesi Mk-41 dikey atış sistemlerinden (VLS) ateşlenmektedir.
Raytheon ana yükleniciliğinde geliştirilen füzenin RIM-161 SM-3 Blok I versiyonu ilk olarak 2005 yılında AEGIS Savaş Yönetim sistemi ile donatılmış balistik füze savunması muhriplerine konuşlandırıldı. İlk RIM-161 SM-3 Blok IA füzeleri ise 2006 yılında gemilere konuşlandırıldı.
1990’lı yılların ortalarında ABD Donanması ve ABD Füze Savunma Ajansı (MDA) öncülüğünde Raytheon ana yükleniciliğinde geliştirilmesine başlanan füze ilk defa 2022 yılında başarılı bir önleme testi gerçekleştirdi.
Daha önce ABD Ordusu tarafından yürütülen Hafif Dış Atmosfer Mermisi (LEAP) programının devralınmasıyla başlanılan geliştirme çalışmaları ile kızılötesi sensörle donatılmış atmosfer dışı önleme kinetik harp başlığı kullanılarak uzayda yol alan balistik füzelerin patlayıcı kullanılmadan doğrudan çarparak imha edilmesi amaçlandı.
RIM-161 SM-3 füzesinin özellikleri
3 aşamaya sahip bir füze olan RIM-161 SM-3 füzesinde, SM-2 Blok IV füzesinin ilk iki aşaması olan Mk 72 Booster ve Mk 104 Çift Darbeli Roket Motoru ile katı yakıtlı Mk 136 Üçüncü Aşama Roket Motoru yer alıyor. LEAP projesi ile edinilen deneyimler doğrultusunda geliştirilen uzun dalga kızılötesi arayıcıya sahip kinetik harp başlığı atmosfer dışı ortamda manevra gerçekleştirmek için bir yönlendirme ve durum kontrol iticisi (DACS) ile donatılmıştır.
Özellikler
- Versiyonlar: Blok IA, Blok IB, Blok IIA,
- Uzunluk: 55 m
- Çap: Blok IA ve Blok IB, 34,3 mm; Blok IIA, 53,3 mm; Blok IIB, 68,6 mm
- Güdüm: Orta yol aşamasında INS, data-link, GPS; Terminal aşamada Uzun Dalga Kızılötesi Arayıcı Başlık
- Önleme Menzili: Blok IA ve Blok IB, 900 – 1200 km; Blok IIA, 1200 km
- Önleme İrtifası: Blok IA ve Blok IB, 150-500 km; Blok IIA, 1000 km
- Hız: Blok IA ve Blok IB, Mach 8.8; Blok IIA, Mach 13.2
RIM-161 SM-3 Blok IA ve IB
RIM-161 SM-3 Blok IA ve IB füzeleri sırasıyla birinci ve ikinci nesil atmosfer balistik füze savunma önleyicileri olarak nitelendiriliyorlar. Kısa ve orta menzilli balistik füzeleri orta yol safhasında imha etmek için tasarlanan füzeler kızılötesi arayıcıya sahip kinetik harp başlığı ile donatılmışlardır.
İlk nesil SM-3 Blok IA füzesi tek renkli bir uzun dalga kızılötesi başlığa sahipken ikinci nesil SM-3 Blok IB füzesi ise tehdit edici ve tehdit edici olmayan nesneler arasında daha doğru bir şekilde ayrım yapmak için iki renkli bir uzun dalga kızılötesi arayıcı başlığa ve gelişmiş bir sinyal işlemcisine sahiptir.
SM-3 Blok IA füzeleri 2006 yılından itibaren operasyonel olmaya başlarken SM-3Blok IB füzeleri ise 2013 yılında gerçekleştirilen FTM-22 balistik füze savunma testinin ardından operasyonel olmuştur.
ABD Füze Savunma Ajansı ve ABD Donanması tarafından bugüne kadar 150 adet SM-3 IA ve 182 adet SM-3 IB balistik füze önleme füzesi satın alındı.
Halihazırda 24 adet SM-3 Blok IB füzesi Romanya’nın Deveselu kentindeki Aegis Ashore tesisine konuşlandırılmış durumdadır.
RIM-161 SM-3 Blok IIA
ABD ve Japonya ortaklığında 2006 yılında geliştirilme çalışmalarına başlanan yeni nesil balistik füze önleme füzesi sistemi SM-3 Blok IIA ile Japonya için birincil güvenlik endişesi olan orta menzilli füzelere karşı geniş alan savunması yapabilen bir önleme aracı üretmeyi hedeflendi. Japonya iş birliği anlaşmasının bir parçası olarak, yeni burun konisinin ve ikinci ve üçüncü aşama motorunun geliştirilmesinden sorumlu oldu.
SM-3 IIA füzesi yeni bir yönlendirme ve durum kontrol iticisi, yükseltilmiş iletişim ekipmanları ve geliştirilmiş iki renkli uzun dalga kızılötesi arayıcıya sahip yeni kinetik harp başlığı ile donatılmıştır. Bu sensöre ek olarak ışığa duyarlı elektro-optik sensör ile de donatılan füze ABD Füze Savunma Ajansına göre SM-3 Block IB füzesinin iki katından fazla güdüm hassasiyetine ve üç katından fazla yönlendirme kapasitesine sahiptir.
2018 yılından itibaren ABD Füze Savunma Ajansı SM-3 Blok IIA füzelerinin tedarikine başlarken, yakın zamanda Polonya’daki Aegis Ashore sahasına SM-3 Blok IIA füzelerinin konuşlandırılması planlanıyor.
SM-3 IIA’nın ek itiş gücü ve arayıcı hassasiyeti ve yönlendirme kapasitesinin kıtalararası balistik füzeleri (ICBM) önlemesine imkan sağladığı belirtilirken 16 Kasım 2020’de Füze Savunma Ajansı ve ABD Donanması tarafından FTM-44 “Stellar Lance” olarak adlandırılan önleme testi gerçekleştirilerek SM-3 Blok IIA füzesi ile ilk defa başarılı bir şekilde kıtalararası balistik füze önlemesi gerçekleştirildi.
RIM-161 SM-3 füzesinin uydusavar rolü
ABD Füze Savunma Ajansı ve ABD Donanması tarafından 21 Şubat 2008 tarihinde yörüngede arızalanmış ve ABD’ye ait bir keşif uydusu SM-3 füzesi kullanılarak imha edildi. USS Lake Erie (CG-70) tarafından ateşlenen SM-3 füzesinin yaklaşık 247 km irtifada USA-193 keşfi uydusunu imha etmesi SM-3 füzesinin uydusavar amaçla tek operasyonel kullanımı oldu.
Block IIA füzelerinin genişletilmiş menzilinin, böyle bir görev için kullanılmaları durumunda daha yüksek yörüngedeki uydulara ulaşmalarına olanak tanıyacağı belirtilirken bir uyduyla kinetik çarpışmanın alçak dünya yörüngesinde yarattığı enkazın, ABD uydularının işleyişini de etkileyebileceği endişesinin SM-3 füzelerinin uydusavar rolüyle kullanımını sınırladığı ifade ediliyor.
