İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin öldüğü helikopter kazasının ardından, gözler İran yönetimine çevrildi. Ölümün kesinleşmesinin ardından sürecin nasıl işleyeceği merak konusu oldu.
İran Anayasası’nın 131. Maddesi, Cumhurbaşkanının ölmesi durumunda izlenecek yolu açıklıyor. O maddeye göre: ‘’ “Cumhurbaşkanının vefatı, azli, istifası, yokluğu veya iki aydan fazla süren hastalığı durumunda, Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehberin onayıyla devralır. Meclis Başkanı, Yargı Erki Başkanı ve Cumhurbaşkanı Yardımcısından oluşan bir konsey, en geç 50 gün içinde yeni bir Cumhurbaşkanı seçilmesini sağlamakla yükümlüdür.”
Bu maddeye göre İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Muhbir, vekâleten görevi devralacak.
Muhammed Muhbir kimdir?
Muhammed Muhbir, 1 Eylül 1955’te İran’ın Dezful şehrinde doğdu. İran – Irak savaşında Devrim Muhafızlarının tıbbi biriminde Sıhhiye Subayı olarak görev yaptı. Sina Bankası’nın yönetim kurulu başkanı ve Huzistan Eyaleti vali yardımcısı olarak görev yaptı.
İmam Humeyni’nin Emrini Yerine Getirme Merkezi (Setad) başkanlığı döneminde Muhammad Muhbir, Avrupa Birliği tarafından nükleer veya balistik füze faaliyetlerine karıştığı iddiasıyla yaptırım uyguladığı kişi ve kuruluşlar listesine dâhil edildi. İki yıl geçtikten sonra bu yaptırım kaldırıldı ve Muhbir söz konusu listeden çıkarıldı.
Tam adı Setad Ejraiye Farmane Hazrate Emam olan ama Setad olarak bilinen kuruluş, günümüzde büyük bir yatırım fonu olarak faaliyet gösteriyor. 2013 yılında ABD Hazine Bakanlığı Setad’ı ve yönettiği 37 şirketi yaptırım uygulanan kuruluşlar listesine ekledi.
Muhbir, 2021 yılında İbrahim Reisi’nin Cumhurbaşkanı olarak seçilmesinin ardından Birinci Cumhurbaşkanı Yardımcısı oldu. Göreve başladıktan 1 yıl sonra Rusya – Ukrayna savaşının ilk aylarında Moskova ziyareti ile dikkatleri üzerine çekti. Muhbirin bu ziyarette, üst düzey Devrim Muhafızları yetkilileri ve bir Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilisi ile birlikte Rusya’ya daha fazla İHA ve mühimmat vermeyi kabul ettiği öne sürülüyor.
Geçici Cumhurbaşkanı olması beklenen Muhammed Muhbir’in uluslararası haklar ve yönetim alanında iki doktora derecesi bulunuyor.
Bu süreçte Muhammed Muhbir, Meclis Başkanı, Yargı Erki Başkanı ve Cumhurbaşkanı Yardımcısından oluşan bir konsey ile birlikte seçim sürecini yönetecek ve 50 gün içinde yeni Cumhurbaşkanının seçilmesini sağlayacak.
