Gri Liste Nedir? Türkiye Neden Gri Listeye Girmişti?

Türkiye gri listeden çıkarıldı!

Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Mali Çalışma Grubu (FATF), 28 Haziran’da Singapur’da düzenlenen genel kurul toplantısında Türkiye’yi gri listeden çıkarma kararı aldı.

FATF, 2021 yılında Türkiye’yi kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadelede geride kaldığı gerekçesiyle listeye almıştı.

REKLAM

FATF tarafından yapılan açıklamada, “FATF genel kurulu, karşılıklı değerlendirmeler sonucu tespit edilmiş olan kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadele konularındaki stratejik eksiklikleri gidermekte kat etmiş oldukları önemli mesafe nedeniyle Jamaika ve Türkiye’yi kutlamaktadır” ifadelerine yer verildi.

Türkiye’nin uzun zamandır gündeminde olan listeden çıkışı Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in saat 10.39’da X platformundan yaptığı “Başardık” paylaşımı ile kutlanırken 28 Haziran Cuma günü saat 12.00 sularında ise resmi açıklama yapılarak duyuruldu.

Başardık 🇹🇷

— Mehmet Simsek (@memetsimsek) June 28, 2024

Gri Liste Nedir?

Gri Liste, FATF tarafından oluşturulan ve kara para aklama ile terörizmin finansmanıyla mücadelede yetersiz kalan ülkelerin yer aldığı bir listedir.

Bu liste, ülkelerin mali sistemlerinin uluslararası standartlara tam olarak uyum sağlamadığını ve bu nedenle belirli riskler taşıdığını göstermektedir. Gri Listeye alınan ülkeler, FATF tarafından belirlenen eksiklikleri gidermek için belirli bir süre içerisinde reform yapma taahhüdünde bulunurlar.

Liste, kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadelede önemli eksiklikleri olan ancak bu eksiklikleri gidermek için kararlı adımlar atan ülkeleri içermektedir.

Bu liste, ülkeleri daha yüksek riskli ve ciddi sorunlar yaşayan “Kara Liste”de yer almaktan korumakla birlikte, mali sistemlerinin zayıflıklarını da açıkça ortaya koyar.

Gri Listeye Alınmanın Sonuçları

Bir ülkenin Gri Listeye alınması, bir dizi ekonomik ve politik sonuç doğurur:

1. Yatırımların Azalması: Listeye alınan ülkeler, uluslararası yatırımcılar tarafından daha riskli olarak değerlendirilir. Bu durum, ülkeye yapılan doğrudan yabancı yatırımların azalmasına yol açabilir.
2. Finansal İşlemlerin Zorlaşması: Gri Listeye alınan ülkeler, uluslararası bankacılık ve finansal işlemlerde daha sıkı denetimlere tabi tutulur. Bu, uluslararası ticaretin ve sermaye hareketlerinin zorlaşmasına neden olabilir.
3. Kredi Derecelendirme Notlarının Düşmesi: Kredi derecelendirme kuruluşları, Gri Listeye alınan ülkelerin notlarını düşürebilir. Bu da ülkenin uluslararası finansal piyasalarda borçlanma maliyetlerini artırır.
4. İmaj Kaybı: Gri Listeye alınmak, bir ülkenin uluslararası alandaki itibarını zedeler. Bu durum, ülkenin siyasi ve ekonomik alanda maruz kaldığı baskıları artırabilir.

Türkiye’nin Gri Liste Süreci ve Çıkışı

Türkiye, FATF’nin Gri Listesine 2021 yılında dahil edilmiştir. Türkiye ise bu duruma karşın, FATF’nin belirlediği eksiklikleri gidermek için kapsamlı bir eylem planı hazırlamış ve bu planı hayata geçirme sürecine girmiştir.

28 Haziran 2024 tarihinde ise Türkiye, FATF’nin Gri Listesinden “oy birliği” ile çıkarılmıştır. Bu gelişme, Türkiye’nin kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadelede önemli ilerlemeler kaydettiğini ve uluslararası standartlara uyum sağladığını göstermektedir.

Türkiye’nin Gri Listeden çıkabilmek için gerçekleştirdiği reformlar şu şekilde özetlenebilir:

1. Yasal Düzenlemeler: Türkiye, kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadeleye yönelik yasal düzenlemeler yapmıştır. Bu düzenlemeler, ilgili suçların tanımını genişletmiş ve cezaları artırmıştır.
2. Denetim Mekanizmalarının Güçlendirilmesi: Türkiye, mali denetim mekanizmalarını güçlendirmiş ve ilgili kurumların kapasitelerini artırmıştır. Bu sayede, mali sistemin şeffaflığı ve etkinliği artırılmıştır.
3. Uluslararası İşbirliği: Türkiye, uluslararası işbirliğini artırmış ve FATF’nin belirlediği standartlara uyum sağlamıştır. Bu kapsamda, uluslararası mali suçlarla mücadelede etkin rol oynamıştır.

Mali Eylem Görev Gücü (FATF) Nedir?

1989 yılında G7 ülkeleri tarafından kurulan FATF, kara para aklama, terörizmin finansmanı ve diğer mali suçlarla mücadele etmek amacıyla uluslararası standartlar belirleyen bir organizasyondur. FATF, bu suçların finansal sistemler üzerinden gerçekleştirilmesini engellemeyi hedefler.

FATF, çeşitli ülkeler ve uluslararası kuruluşlardan temsilcilerin yer aldığı bir yapıya sahiptir. En üst karar organı Genel Kurul’dur ve Paris’te bulunan OECD merkezindeki sekretarya tarafından desteklenir.

FATF’nin Görevleri

1. Standartlar Belirlemek: FATF, kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele için uluslararası standartlar ve politikalar oluşturur.
2. Değerlendirme ve İzleme: Ülkelerin belirlenen standartlara uyum durumunu düzenli olarak değerlendirir ve izler.
3. Farkındalık Yaratmak: Eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleriyle kamuoyunu ve ilgili kurumları bilgilendirir.

FATF ve Türkiye

Türkiye, 24 Eylül 1991 tarihinden itibaren FATF üyesi olup, süreç boyunca belirlenen standartlara uyum sağlamak için çeşitli yasal düzenlemeler ve reformlar yapmıştır. Türkiye, FATF ile işbirliği yaparak mali sistemini daha güvenli ve şeffaf hale getirmek için önemli adımlar atmıştır.

FATF’nin Gri Listesi, kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadelede eksiklikleri olan ülkelerin belirlenmesi ve bu eksikliklerin giderilmesi için teşvik edilmesi amacı güder. Türkiye’nin Gri Listeden çıkarılması, ülkenin mali sisteminde önemli reformlar gerçekleştirdiğini ve uluslararası standartlara uyum sağladığını göstermektedir. Bu gelişme, Türkiye’nin uluslararası alanda itibarını artırmış ve ekonomik büyüme potansiyelini güçlendirmiştir.