Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türk askerinin Somali karasularına konuşlandırılmasına izin verilmesini amaçlayan önergeyi Cuma günü TBMM’ye sundu. Bu hamle, Somali’nin deniz savunma yeteneklerini güçlendirmeyi ve Afrika ülkesi için bir donanma kurmayı hedefliyor. İlgili girişim, Türkiye ile Somali arasında Şubat ayında imzalanan savunma ve ekonomik işbirliği anlaşmasının ardından geldi.
Bu ayın başlarında Türkiye, Somali ve Etiyopya arasında ortaya çıkan krize arabuluculuk yapmak ve çözüm bulmak amacıyla iki ülkenin dışişleri bakanlarını ağırladı. Toplantılar, katılım isteğini ifade eden ortak bir deklarasyonla sona erdi.
Bu gelişmenin Türkiye’nin Somali’ye olan bağlılığını hızlandırdığı görülüyor. Perşembe günü Türkiye Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Somalili mevkidaşı Abdulrezzak Ömer Muhammed ile İstanbul’da hidrokarbon arama ve üretim anlaşması imzaladı. Bu anlaşma, Türk devlet iştiraki TPAO’ya Somali deniz alanları içerisinde üç farklı blokta arama faaliyetleri yürütme yetkisi veriyor.
Öte yandan Türk parlamentosuna sunulan önergede, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a donanma birliklerini konuşlandırma yetkisi vermekle birlikte yenilenmeye tabi olmak üzere iki yıllık bir görev süresi talep ediliyor. Buna ek olarak önergede, “Türkiye’nin desteği terörizme, korsanlığa, yasadışı balıkçılığa, kaçakçılığa ve diğer tehditlere karşı yardımı içerecektir. BM Güvenlik Konseyi’nin Somali’nin terörle mücadelesine ilişkin 1 Aralık 2023 tarihli kararı da bu işbirliğinin hukuki temelini oluşturuyor.” ifadeleri kullanıldı.
Önergede, bu eylemlerin temeli olarak doğrudan Somali ile Şubat ayında yapılan anlaşmaya atıfta bulunuluyor. Somali anlaşmayı resmi olarak onaylamış olsa da içeriği şu ana kadar gizli tutuldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önergesine eklenen muhtıraya göre Somali’nin savunma ve güvenlik güçleri, yeterli personel ve kaynaklara sahip olmasına rağmen ekonomik zorluklar nedeniyle görevlerini etkin bir şekilde yerine getirmekte zorlanıyor. Bu noktada Şubat ayında imzalanan anlaşma, Somali’nin deniz yetki alanlarını yönetme kapasitesini artırmak ve deniz kaynaklarını Somali ekonomisine entegre etmek için ortaya çıktı.
Son olarak Önergede Somali’nin ekonomik kaynaklarının güvence altına alınmasının ve bölgesel istikrar ve güvenliğe katkı sağlanmasının Türkiye’nin dış ticaret ve deniz taşımacılığı çıkarları açısından taşıdığı önemin altı çiziliyor.
