NATO’dan Rusya’nın kuzeyinde askeri tatbikat!
Finlandiya’nın NATO’ya katılımıyla başlayan “Nordic Response 24” tatbikatı, 4 Mart Pazartesi günü başladı. 13 ülkeden 20 bin askerin yer aldığı tatbikatın, karada, denizde ve havada gerçekleştirileceği aktarıldı.
Norveç liderliğindeki ve 15 Mart’a kadar sürecek olan tatbikatlara 13 ülkenin katılacağı aktarılırken, Finlandiya ordusu, tatbikatın NATO’nun operasyon kabiliyetini ve uyumunu göstereceğini açıkladı.
Tatbikata katılan diğer ülkeler ise Belçika, İngiltere, Kanada, Danimarka, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç ve ABD olarak açıklandı.
Söz konusu tatbikatın, 22 Ocak’ta 90 bin askerin katıldığı, NATO’nun Soğuk Savaş’tan bu yana yaptığı en büyük tatbikat olan Steadfast Defender 24’ün devamı niteliğinde olduğu belirtildi.
Finlandiya Savunma Kuvvetleri’nden yapılan açıklamada, Norveç liderliğindeki Nordic Response 24 tatbikatına, Finlandiya’nın 4000’den fazla Fin askeriyle katılım sağlayacağı belirtilirken, “Finlandiya ilk kez NATO üyesi bir ülke olarak ittifak bölgelerinin toplu savunma tatbikatına katılacak” açıklamalarına da yer verildi.
İsveç Silahlı Kuvvetleri ise, zorlu Arktik kış koşullarında gerçekleştirilecek tatbikata hava kuvvetleri, ordu ve donanmasından yaklaşık 4500 personelin katılacağını açıkladı.
Kuzey Norveç’in kutup bölgelerinde iki yılda bir gerçekleştirilen NATO tatbikatlarına “Cold Response” adı veriliyordu. Ancak Norveç Silahlı Kuvvetleri web sitesinde, “NATO’nun Finlandiya ve sonunda İsveç ile genişlemesi sayesinde, tatbikatı artık “Nordic Response” olarak genişletiyoruz” ifadelerine yer verildi. Bu yıl düzenlenen tatbikata Finlandiya, Norveç ve İsveç’in eşit oranda ev sahipliği yapacağı aktarıldı.
Katılımcı birliklerin yaklaşık yarısının tatbikatı karada gerçekleştirileceği açıklanırken, Norveç ordusuna göre geri kalanının ise 50’den fazla denizaltı, firkateyn, korvet, uçak gemisi ve çeşitli amfibi gemilerle denizde ve 100’den fazla savaş uçağı, nakliye uçağı, deniz gözetleme uçağı ve helikopterlerle havada eğitim göreceği bildirildi.
Norveçli askeri yetkililer, müşterek askeri tatbikatın İskandinav bölgesinin savunulması ve korunmasına odaklanacağını söyledi.
Norveç Kraliyet Hava Kuvvetleri’nden Tuğgeneral Tron Strand yaptığı açıklamada “Sınırlarımıza, değerlerimize ve demokrasimize meydan okumaya çalışan herkese karşı koyabilmeli ve onları durdurabilmeliyiz. Avrupa’daki mevcut güvenlik durumu göz önüne alındığında, bu tatbikat son derece yerinde ve her zamankinden daha önemli” ifadelerini kullandı.
Finlandiya’nın yeni Cumhurbaşkanı Alexander Stubb’ın, Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store ile birlikte 7 Mart’ta Norveç’in kuzeyinde tatbikatı yerinde inceleyeceği açıklandı. Bu gelişmeyle birlikte Alexander Stubb, 1 Mart’ta Finlandiya’nın yeni devlet başkanı ve yüksek askeri komutanı olarak yemin etmesinden bu yana ilk yurtdışı gezisini gerçekleştirmiş olacak.
Rusya ile 1,340 kilometrelik sınıra sahip olan Finlandiya, onlarca yıllık askeri bağlantısızlığın ardından tarihi bir adım atarak Nisan 2023’te NATO’ya katılmıştı. Teklifi tüm NATO üyeleri tarafından onaylanan komşusu İsveç ise, şu anda askeri ittifaka 32. üye olarak katılmak için resmi işlemleri tamamlamaya çalışıyor.
Hem İsveç hem de Finlandiya Soğuk Savaş’ın sona ermesinin ardından NATO ile güçlü bağlar geliştirmiş, ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline kadar kamuoyu NATO’ya tam üyeliğe karşı çıkmıştı.
Baltık Denizi bölgesindeki güçlü komşuları Rusya ile gerginlikten kaçınmanın en iyi yolu olarak bağlantısızlığı gören İskandinav ülkelerindeki bu durum Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile beraber son buldu ve Mayıs 2022’de İsveç ve Finlandiya NATO üyeliği için ortak başvuruda bulundular.
Türkiye, iki İskandinav ülkesinin NATO’ya katılımını başlangıçta, özellikle terörle mücadele konusunda yeterince iş birliği yapmamaları nedeniyle, veto etmiş, fakat sonrasında yapılan ikili görüşmeler sonrasında Finlandiya’nın katılımına onay vermişti.
Nisan 2023’te Finlandiya, NATO’ya 31. üye olarak dahil olurken, Türkiye İsveç’e yönelik tutumunu bir süre daha devam ettirmiştir. İsveç’in adımları ve Türkiye’nin ABD ile “al-ver”leşmesi sonucunda kazanç elde eden Türkiye, 23 Ocak’ta İsveç’in NATO üyeliğini onaylamış ve dikkatleri NATO üyeliği için onayı vermeyen son ülke olan Macaristan’a çevirmiştir.
Sonrasında, Macaristan Meclisi de İsveç’in üyeliğini onaylayarak NATO’ya katılım sürecini ilerletmiş ve Macaristan parlamentosunun, İsveç’in katılım antlaşmasını büyük çoğunlukla kabul etmesiyle beraber İsveç, NATO’ya katılımı için gerekli tüm üye ülkelerden onayını almıştır.
İsveç’in NATO’ya resmi olarak katılması için şu an sadece Macaristan Cumhurbaşkanının imzası beklenmektedir (söz konusu imzanın gecikmesinin sebebi ise Macaristan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin henüz gerçekleşmemesi). İsveç medyası, bu prosedürlerin tamamlanmasının ardından ülkenin NATO‘ya 32. üye olarak katılmasının birkaç hafta içinde gerçekleşebileceğini duyurdu.
Rusya’dan NATO’nun tatbikatına tepki
Kısa süre önce resmen NATO üyesi olan Finlandiya ve tüm üye ülkelerin onayı sonrası resmen üyelik için formalitelerin tamamlanmasını bekleyen İsveç’in katılımıyla Rusya topraklarına yakın mesafede yapılan tatbikat Moskova’nın tepkisini çekiyor.
‘Nordic Response 24’ ile ilgili değerlendirmede bulunan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko, kısa süre önce NATO’ya kabul edilen Finlandiya ve İsveç’in de yer aldığı tatbikatı dikkatle takip ettiklerini belirtirken söz konusu tatbikatın provokatif olduğunu vurguladı.
Gruşko yaptığı açıklamada, “Ordumuz takip ediyor, bunun için gerekli tüm araçlar mevcut. Siyasi tutumumuz gayet iyi biliniyor. Bu tatbikatların aleni bir şekilde provokatif olduğunu düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
Özellikle sınır hattına coğrafi yakınlıkta yapılan her türlü tatbikatın askeri vaka riskini artırdığına dikkat çeken Gruşko, “Bu nedenle Rusya’nın savunma kabiliyetinin sağlanmasına yönelik gerekli tüm tedbirler alındı” dedi.
Gruşko açıklamalarında, tüm bu faaliyetlerin Avrupa’nın güvenliğini daha da zayıflattığının ve Avrupa’nın kuzeyinde ek riskler oluşturduğunun altını çizdi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova ise, söz konusu tatbikatın Rus sınırlarına yakın bölgede düzenleneceğine dikkati çekerek “Rusya, NATO’nun askeri potansiyelini sınırlarında artırmasını cevapsız bırakmayacak ve ulusal güvenliğine yönelik tehditlere karşı yeterli şekilde savunma tedbirlerini alacak” açıklamasında bulunmuştu.
