Güney Kore’den Kuzey’e anlaşmaları askıya alma hamlesi!
Seul yönetimi, Kuzey Kore’nin içinde “çöp” bulunan yüzlerce balon göndermesine karşılık olarak 2018’de imzalanan ve askeri gerilimleri azaltmayı amaçlayan Koreler Arası Anlaşması’nı kendi tarafından askıya almayı planlıyor.
Güney Kore Ulusal Güvenlik Konseyi pazartesi günü yaptığı açıklamada, anlaşmanın tamamen askıya alınmasına yönelik bir planın salı günü yapılacak toplantıda kabinenin onayına sunacağını söyledi.
Güney Kore Ulusal Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore ile yapılan ve eski Güney Kore Devlet Başkanı Mun Ce-in (Moon Jae-in) döneminde varılan askeri uzlaşma anlaşmasının askıya alınmasını savundu. Konsey, anlaşmaya devam edilmesinin “ordunun hazırlık durumunda önemli sorunlar yaratacağı” gerekçesiyle bu kararı aldığını açıkladı. Anlaşmanın askıya alınması, Güney Kore’nin askeri sınır yakınında daha etkin eğitim yapmasına ve gerekirse belirtilmemiş “acil önlemler” almasına olanak tanıyacak.
Bu anlaşma, Mun Ce-in’in başkanlığı sırasında iki Kore arasında aylar süren tarihi görüşmeler sonucunda imzalanmıştı ve Kore Yarımadası’ndaki ilişkilerde bir çözülme dönemini temsil ediyordu. Ancak geçen yıl Kuzey Kore’nin yörüngeye bir casus uydu yerleştirmesi sonrasında Seul yönetimi tarafından kısmen askıya alınmış, bu hamlenin ardından Kuzey Kore de, anlaşmaya artık uymayacağını duyurmuştu.
Bu gelişmeler, iki Kore arasındaki mevcut gerilimin artmasına neden olurken, bölgesel güvenlik açısından yeni soru işaretleri ve endişeleri de beraberinde getiriyor.
Güney Kore ve Kuzey Kore arasındaki çöp balonu gerilimleri nereden başladı?
Güney ve Kuzey Kore arasındaki gerginlik son zamanlarda ciddi bir tırmanış gösterdi. Güney’de aktivist grup, 13 Mayıs’ta Pyongyang yönetimine karşı propaganda broşürlerinin bulunduğu yaklaşık 20 büyük balonu Kuzey Kore’ye göndermişti.
Bunun üzerine Kuzey Kore de “kısasa kısas” uyarısında bulunarak sınır bölgelerine “atık kağıt ve pislik yığınları saçacağını” belirtmiş, 29 Mayıs ve 2 Haziran’da Güney’e içinde “çöp” bulunan yaklaşık 1000 adet balon yollamıştı.
Seul yönetimi, halka Kuzey Kore’den gelen balonlara dokunmamaları ve askere ya da polise bildirmeleri konusunda uyarıda bulundu.
Kuzey Kore, bu hafta başında yüzlerce çöp ve dışkı taşıyan balon göndermiş ve bunları “içtenlikle verilen hediyeler” olarak nitelendirmişti. Diğer taraftan Güney Kore Savunma Bakanı Shin Won-sik ise, bu eylemi “akıl almaz derecede küçük ve adi bir davranış” olarak tanımlamıştı.
Kuzey Kore, bu balonların Güney’deki aktivistlerin yürüttüğü propaganda kampanyasına karşı bir misilleme olduğunu belirtti.
Güney Kore parlamentosu, 2020’de Kuzey’e broşür gönderme eylemini suç sayan bir yasa çıkarmıştı ancak aktivistler bu eylemi durdurmadı. Geçen yıl, Güney Kore Anayasa Mahkemesi bu yasayı iptal etmiş ve bunun ifade özgürlüğüne aykırı olduğunu belirtmişti.
Kim Jong-un’un kız kardeşi Kim Yo-jong ise, Güney Kore’nin dışkı dolu balonlardan şikayet etmesini alaya aldı ve Kuzey Korelilerin sadece ifade özgürlüklerini kullandıklarını söyledi.
Pyongyang’ın geçen hafta, Güney Kore’deki aktivistlerin dağıttığı rejim karşıtı propaganda içeren broşürlere misilleme olarak sigara izmaritleri ve gübre içerdiği iddia edilen yaklaşık 1000 adet balon göndermesi, bu gerilimi daha da artırdı. Güney Kore, Kuzey’in bu eylemini “mantıksız” ve “alçakça” olarak nitelendirdi.
Bu olaylar, 2018’de teknik olarak savaş halinde olan iki ülke arasında imzalanan ve yarımadadaki askeri gerilimi azaltmayı amaçlayan askeri anlaşmanın önemini tekrar gündeme getirdi. Ancak, Güney Kore’nin geçen yıl kasım ayında Pyongyang’ın bir casus uydusunu başarıyla yörüngeye yerleştirmesini protesto amacıyla anlaşmayı kısmen askıya alması ve Kuzey Kore’nin anlaşmadan çekilmesi, iki taraf arasındaki diplomasi çabalarını olumsuz etkilemişti.
Anlaşmanın fiilen geçersiz hale gelmesi, Seul yönetimi’ne yönelik balon gibi tehditlere karşı yanıt verme konusunda dezavantajlar yaratıyor. Güney Kore Ulusal Güvenlik Konseyi’nin anlaşmayı tamamen askıya alma planı, böyle bir arka planda, Güney’in askeri sınır çizgisi etrafındaki bölgelerde daha etkin askeri eğitim yapmasına ve Kuzey Kore’nin “provokasyonlarına” daha yeterli ve anında yanıt vermesine olanak sağlayacak.
Bu kararın yürürlüğe girmesi için, bugün (4 Haziran 2024) yapılacak olan kabine toplantısında onaylanması gerekecek. İki Kore arasındaki ilişkiler, Kim Jong Un’un silah testlerini hızlandırması ve Güney Kore’nin başlıca güvenlik müttefiki olan Washington ile olan ilişkilerini güçlendirmesi nedeniyle son yılların en düşük noktalarından birine ulaşmış durumda. Bu durum, yarımadadaki güvenlik ve istikrar açısından ciddi endişelere yol açıyor.
