Türkiye, İnsansız Hava Araçlarının (İHA) kullanımının artmasıyla, gerekli adımları atarak ciddi bir ihracatçı ülke konumuna gelmiştir. Askeri maksatla kullanılan İHA’ların, silahlı versiyonları SİHA olarak biliniyor. SİHA’lar genellikle bomba, füze ve/veya ATGM gibi uçak mühimmatlarını taşıyan insansız saldırı araçlarıdır.
Türkiye’nin çeşitlendirdiği İHA ve SİHA varlığı, son yıllarda ciddi anlamda artarken, askeri sanayinin gelişimine büyük katkıda bulundu. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’ne göre, 2022 yılında birçok Batılı silah üreticisinin gelirleri ortalama olarak azalırken, Türk savunma şirketlerinin gelirleri bir önceki yıla göre yüzde 22 arttı.
Türkiye’nin bu alandaki başarısı, halkın desteğini de arkasına almış görünüyor. Günümüzde Bayraktar, TAİ-TUSAŞ, STM şirketleri başlıca İHA üreticisi haline gelirken, pek çok şirketin bu alanda girişimde bulunduğu biliniyor.
Türkiye’nin İnsansız Hava Araçları
ASELSAN SAKA -1 ve SAKA -2
SAKA Mikro İnsansız Hava Aracı Projesi, kolaylıkla taşınabilen, kara platformları ile entegre edilebilen, keşif, gözetleme ve istihbarat amaçlı açık ve kapalı mekanlarda görev icra edebilen İnsansız Hava Aracı (İHA) geliştirme projesidir.
Proje kapsamında, SAKA-1 (650 gram) ve SAKA-2 (950gram) olmak üzere iki farklı hava aracı konfigürasyonu ile faaliyetler yürütülmektedir.
ASELSAN BALONLU GÖZETLEME AİLESİ
KÂŞİF Balonlu Gözetleme Sistemi prototipi 2009 yılında üretilmiştir. Yaklaşık 35 m3 sabit perdeli balon hava aracı yerli sanayi imkânları ile üretilmiş olup 400 saat süre ile son kullanıcıya saha gösterimi gerçekleştirilmiştir.
Saha denemeleri sonrası son kullanıcıdan alınan görüşler doğrultusunda sistemde geliştirmeler yapılarak 72 m3 Balon Hava Aracı üretilmiş ve ATMACA Faydalı Yükü ile Özel Kuvvetler Komutanlığına 31 Ekim – 03 Kasım 2016 tarihleri arasında gösterim gerçekleştirilmiştir.
2018 yılında KAYI Sınır Güvenlik Sistemi Projesi kapsamında SSB ile ASELSAN arasında imzalanan sözleşme altında ilk aşamada bir adet KARAGÖZ Balonlu Gözetleme Sistemi tedarik edilerek Reyhanlı, Hatay’da konuşlu bir sınır karakoluna kurulmuştu.
ASELSAN ARI-1T MİNİ İHA
ARI-1T Döner Kanatlı Mini İnsansız Hava Aracı, 15 km haberleşme menzili, 10.000 ft irtifa ve 2 saatlik uçuş süresi ile uçuş öncesi ve uçuş sırasında tanımlanan görev planını otonom olarak gerçekleştirebiliyor.
ASELSAN SERÇE
SERÇE Sistemi başta keşif, gözetleme ve istihbarat görevleri olmak üzere, yol trafik bilgisi ve sınır güvenliği gibi görev ihtiyaçlarına göre farklı faydalı yük kitleri ile donatılabilen, tam otonom görev yapabilen insansız uçan sistemdir.
TSK ve Emniyet Güçleri envanterlerinde yüksek miktarlarda bulunan SERÇE-1 ve SERÇE-2 Çok Rotorlu İHA Sistemleri kullanılıyor. SERÇE-1 havada 30 dakika havada kalabilirken, haberleşme menzili 5 km’dir. SERÇE-2 Sistemi ise deniz seviyesinde 60 dakikalık uçuş süresi ile uçuş öncesi veya uçuş sırasında görev planı tanımlanıp otonom olarak görev yapabilmektedir.
Haberleşme menzili minimum 10 km’ye çıkarılan SERÇE-3 Sisteminde; hassas stabilizasyona sahip görüntüleme sistemi ilave edilip, görüntü kalitesinde büyük ölçüde artış sağlanmış ve yasak bölge belirleme, hareketli hedef tespiti ve takibi, 3D harita uygulaması, birden fazla hava aracının aynı anda kullanımını sağlayan havada görev değişimi gibi algoritmalar sisteme eklenmiştir.
ASELSAN VURUCU
ROKETSAN ile birlikte yürütülen proje kapsamında, farklı harp başlıklarına sahip yaklaşık 3,5 kg’lık mühimmatı taşımak üzere toplamda yaklaşık 15 kg ağırlığında Vurucu Çok Rotorlu İHA platformu geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılıyor.
Bu araçların yanı sıra ASELSAN TEPEGÖZ gibi sabit gözetleme sistemleri ve SÜRÜ İHA sistemleri üzerine çalışmalar da yürütüyor.
BAYRAKTAR AKINCI
Türk savunma şirketi Baykar tarafından üretilen yüksek irtifa uzun dayanıklılık özelliğine sahip insansız hava aracıdır. İlk üç ünite 29 Ağustos 2021’de Türk Silahlı Kuvvetleri’nde hizmete girmiştir.
BAYRAKTAR KALKAN DİHA
Bayraktar KALKAN DİHA, Baykar Savunma tarafından geliştirilen ve ilk kez 2019 yılında duyurulan dikey iniş kalkışlı insansız hava aracı sistemidir. İHA’nın TCG Anadolu’da kullanılması öngörülüyor.
BAYRAKTAR MİNİ İHA veya bilinen adıyla BAYKAR GÖZCÜ
Kale Holding – Baykar ortaklığı tarafından, yakın menzil gece ve gündüz keşif ve gözlem maksatlı olarak geliştirilip üretilen Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine giren ilk millî ve özgün mini sınıfı insansız hava aracıdır.
BAYRAKTAR TB2 SİHA
Baykar Bayraktar TB2 (Taktik Blok 2),Türkiye merkezli Baykar tarafından üretilen silahlı insansız hava aracıdır. SİHA ilk olarak 2014’te Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girdi. Bayraktar TB2 gökyüzünde en uzun süre görev yapan Türk yapımı İHA, SİHA ünvanını elinde bulunduruyor.
Özellikle Bayraktar TB2, Suriye, Libya, Azerbaycan ve Ukrayna gibi bölgelerdeki çatışmalarda etkin bir şekilde kullanılmış ve büyük başarılar elde etmiştir. Bu durum, Türk İHA’larının uluslararası alanda da dikkat çekmesine ve birçok ülkenin bu İHA’ları satın almak istemesine yol açmıştır.
BAYRAKTAR TB3 SİHA
Baykar Bayraktar TB3, Türkiye merkezli Baykar tarafından geliştirilen katlanır kanatlı ve kısa mesafede iniş-kalkış özelliğine sahip bir silahlı insansız hava aracı (SİHA)’dır. Özellikle TCG Anadolu Amfibi Çıkarma gemisindeki uçak eksikliği üzerine geliştirilmeye başlanmıştır.
BAYRAKTAR KIZILELMA
Baykar Teknoloji tarafından tasarım ve geliştirme çalışmaları devam eden, turbofan motorlu, radarlardan gizlenebilme ve havadan havaya füze atabilme kabiliyetine sahip insansız savaş uçağıdır. Uçak için Ukraynalı İvçenko-Progress arasında AI-322F turbofan Motor Tedarik Anlaşması ve AI-25TLT Turbofan Motor Entegrasyon Sözleşmesi imzalanmıştır.
HAVELSAN BAHA
BAHA, (Bulut Altı İnsansız Hava Aracı), sınır güvenlik güçlerinin ihtiyaçları için HAVELSAN tarafından geliştirilen Türk bulut altı otonom dikey kalkış ve iniş özelliğine sahip insansız hava aracıdır. Azami kalkış ağırlığı 30 kg (66 lb) ve faydalı yük kapasitesi 5 kg (11 lb)’dır. Elektrikle çalışan versiyonun havada kalış süresi 2, yakıtla çalışan versiyonun ise 2.5 saattir.
STM KARGU KİHA
STM Kargu, Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ. (STM) tarafından üretilen bir insansız hava aracıdır. Asimetrik savaş ortamı için tasarlanmış küçük, taşınabilir, döner kanatlı bir kamikaze İHA (KİHA) olup hem otonom hem de operatör idaresiyle görev yapabilir.
STM TOGAN
STM TOGAN, taktik seviye keşif, gözetleme ve istihbarat görevlerinde kullanmak üzere tasarlanmış, özgün uçuş kontrol sistemi ve görev planlama yazılımına sahip, tek er tarafından taşınabilen ve kullanılabilen Döner Kanatlı Gözcü İHA Sistemidir.
Sistem, ileri seviye Elektro Optik ve Kızılötesi kamera sistemleri vasıtasıyla 30x’e kadar yakınlaştırma ile hem optik hem de fiziki hedef takibi kabiliyetine sahiptir.
STM ALPAGU
STM ALPAGU, Taşınabilir Sabit Kanatlı Vurucu İHA Sistemi, taktik seviye keşif, gözetleme ve görüş ötesi hedeflerin isabetli şekilde imha edilmesi maksadıyla tasarlanmış, tek er tarafından taşınabilen Sabit Kanatlı Vurucu İHA Sistemidir.
Pnömatik Kanister ile fırlatılan İHA, geniş açılı, entegre görüntüleme sistemleri sayesinde, gece ve gündüz etkin şekilde görev yapabilir.
STM BOYGA
STM BOYGA, 81 mm havan mühimmatı faydalı yüküne sahip insansız hava aracı sistemidir. 81 mm havan mühimmatı, hava aracı salan mekanizmasına göre uyumlandırılmıştır. Mühimmat sistemi entegrasyonu MKE iş birliğinde gerçekleştirilmektedir.
STM ALPAGUT
Akıllı Dolanan Mühimmat Sistemi ALPAGUT, STM ve ROKETSAN iş birliğinde geliştirilmiştir. Gece ve gündüz operasyon yapabilecek kabiliyete sahiptir.
ALPAGUT ile hareketli veya sabit kara hedeflerine, deniz hedeflerine, radar ve haberleşme sistemlerine, hafif zırhlı kara veya deniz araçlarına, komuta merkezi gibi kritik tesislere, personele ve fırsat hedeflerine karşı etkin bir güç oluşturması hedeflenmiştir.
TUSAŞ AKSUNGUR
TUSAŞ Aksungur, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri için geliştirilmekte olan bir insansız hava aracıdır. Orta irtifa uzun ömür (MALE) insansız hava aracı (İHA) olarak sınıflandırılmıştır. Aksungur, iki adet TEI PD170 turboşarjlı 4 silindirli dizel motora sahiptir.
TUSAŞ ANKA
TUSAŞ Anka, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaçları doğrultusunda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından geliştirilen insansız hava aracıdır. 2000’li yılların başında keşif ve gözetleme için tasarlanan SİHA, günümüzde hassas güdümlü silahlar ile donatılmış SİHA halini almıştır.
TUSAŞ ANKA İNSANSIZ SAVAŞ UÇAĞI
TUSAŞ ANKA, Mart 2023’te ilk motor çalıştırmasını yapan ANKA-III İnsansız Savaş Uçağı, 28 Aralık tarihinde ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirmiştir. Tamamen otonom olarak icra edilen uçuş 1 saati aşkın sürmüş ve uçuş sırasında bütün kontrollerinin yapılmasının ardından otomatik iniş yapılmıştır.
TUSAŞ tarafından yapılan açıklamaya göre 7 ton kalkış ağırlığına sahip ANKA-3 İnsansız Savaş Uçağı 40.000 feet irtifada görev yapabilecek, 0,7 Mach sürate ulaşabilecek ve 10 saat havada kalabilecektir.
TUSAŞ ŞİMŞEK
TUSAŞ ŞİMŞEK, 2009-2012 yılları arasında Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları için tasarlanan ve geliştirilen, turbojet ile çalışan radyo kontrollü yüksek hızlı hedef insansız hava aracıdır. Aynı zamanda KİHA ve havadan karaya füze olarak görev yapabilir.
UAVERA ÇAĞATAY
Türkiye’deki İnsansız Hava Aracı alanında faaliyet gösteren şirketlerden olan Coşkunöz Holding, Çağatay VTOL İHA ile geçtiğimiz yıllarda adından sıkça söz ettirdi. Çağatay İHA’ların ilk olarak 2018 yılında Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından kullanıldığı biliniyor.
